در بازار سرمایه «شاخص» به عنوان یک معیار مهم برای بررسی وضعیت کلی بازار در طول روز و سایر بازه‌های زمانی است. در این بین باید به شاخص داوجونز (Dow Jones) به عنوان مهم‌ترین و قدیمی‌‌ترین شاخص بورس در جهان اشاره کنیم. این شاخص در مورد عملکرد سهام شرکت‌های بزرگ در بازار بورس نزدک و نیویورک حکایت دارد. به همین دلیل فرمول و نحوه محاسبه شاخص داوجونز برای بررسی وضعیت بازار اهمیت پیدا می‌کنند. وقتی در این معیار تغییراتی رخ دهد، به معنای تغییر در روند بعدی بازار و سهام مورد معامله است. با توجه به همین موضوع تصمیم داریم در ادامه به نحوه محاسبه این شاخص، عوامل تاثیرگذار بر روی آن و کاربردهایی که در بازار بورس دارد، بپردازیم
نحوه محاسبه شاخص داوجونز
این شاخص که وضعیت کلی بازار سهام آمریکا را نشان می‌دهد، وضعیت رشد یا رکود را به خوبی و با دقت بالا پیش‌بینی می‌کند. با این حساب به عنوان یک معیار مهم برای تحلیل فاندامنتال روند بازار و تصمیمگیری برای خرید و فروش سهام است.
در واقع شاخص صنعتی داوجونز عملکرد 30 شرکت برتر این کشور را نمایان می‌کند (از جمله کوکاکولا، اپل، بویینگ، مایکروسافت و …)، میتواند به سهامداران این شرکت‌ها در تصمیمات خرید و فروش سهام کمک کند. با این حساب باید با نحوه محاسبه این شاخص آشنایی پیدا کنید. آخرین محاسبه این شاخص در اکتبر 2022 صورت گرفته که عدد 0.1492 بدست آمده است.
خوشبختانه فرمول و نحوه محاسبه شاخص داوجونز چندان سخت نیست. به طوری که ابتدا باید در آن قیمت سهام تمام 30 شرکت تحت پوشش را جمع ببندید. در قدم بعدی باید عدد به دست آمده را بر یک متغیر مشخص به نام Dow Divisor تقسیم کنید. توجه داشته باشید که متغیر Dow Divisor (یا مقسوم‌علیه داو) یک عدد ثابت نیست؛ زیرا با تجزیه تحلیل سهام و تغییراتی که در سود سهام 30 شرکت رخ می‌دهد، این عدد هم تغییر می‌کند.
حالا فرمول محاسبه شاخص داوجونز به صورت زیر است:
DJIA = (Σ Pi) / D
- Σ: جمع.
- Pᵢ: قیمت سهام شرکت‌ها.
- D: ضریب تعدیل شاخص.
برای درک بهتر این فرمول شاید بهتر باشد به یک مثال اشاره کنیم:
فرض کنید مجموع قیمت سهام 30 شرکت برابر با 3000 دلار است. حالا مقسوم علیه این شاخص نیز عدد 0.1517 بوده است. در این صورت فرمول بالا به صورت زیر خواهد بود:
DJIA = 3000/0.15 = 19,776
طی این فرمول شاخص داوجونز برابر با عدد 19776 است.
در این فرمول مقسوم علیه به این دلیل استفاده می‌شود تا اگر تغییراتی در سهام شرکت‌های عضو شاخص ایجاد شد، از کاهش غیرواقعی شاخص جلوگیری و تعدیل لازم اعمال شود. با این حساب تاثیر این تغییرات خنثی شده و شاخص بدست آمده نماینده دقیق‌تری از بازار خواهد بود
بیشتر بخوانید : لیست بهترین بروکر ها برای ترید شاهص داوجونز
عوامل موثر بر شاخص داوجونز
حالا بیایید در مورد عواملی که بر روی این شاخص محبوب در بین سهامداران 30 شرکت برتر آمریکا تاثیر می‌گذارد، صحبت کنیم. این شاخص تا حد زیادی تحت تاثیر عوامل مختلف سیاسی، اقتصادی و حتی شرکتی قرار می‌گیرد. گویا فقط قیمت دلار در ایران نیست که تحت تاثیر عوامل اقتصادی تغییر می‌کند وشاخص Dow Jones هم از این تحولات تاثیر می‌گیرد.
البته بهتر است به طور کامل به همه عواملی که بر این شاخص اثر می‌گذارد، اشاره کنیم:
– عملکرد مالی شرکت‌های عضو شاخص و افزایش سودآوری که باعث رشد شاخص می‌شود و زیان هم این شاخص را کم می‌کند.
– وضعیت اقتصادی ایالات متحده هم بر روی این شاخص تاثیر دارد. از جمله کاهش نرخ بهره بانک مرکزی و کاهش نرخ بیکاری و رشد تولید ناخالص داخلی در این کشور باعث افزایش شاخص داوجونز می‌شود.
– سیاست‌های فدرال از قبیل سیاست‌های انبساطی و انقباضی هم بر روی این شاخص تاثیر دارد. برای مثال سیاست‌های پولی از جمله خرید اوراق خرید باعث رشد این شاخص می‌شود. در مقابل سیاست‌های پولی انقباضی مثل کاهش نقدینگی باعث افت شاخص داوجونز می‌شود.
– وضعیت بازارهای جهانی از جمله ضعیف شدن دلار آمریکا، بحران‌های اقتصادی در سراسر جهان، تغییر قیمت نفت، شروع جنگ و … هم بر روی این شاخص تاثیر دارد.
– رفتار سهامداران و احساسات بازار از دیگر عوامل تاثیرگذار بر روی این شاخص پرطرفدار است
بیشتر بخوانید : ساعت باز و بسته شدن معاملات در شاخص داوجونز
کاربردهای شاخص داوجونز
تا به اینجای مطلب که با فرمول و نحوه محاسبه شاخص داوجونز آشنا شدید و عوامل موثر بر روی نتیجه نهایی را دانستید، حالا باید به کاربرد این شاخص بپردازیم.
به طور کلی این شاخص از وضعیت اقتصادی کلان آمریکا صحبت می‌کند. البته همان‌طور که گفتیم این شاخص فقط 30 شرکت مهم این کشور را پوشش می‌دهد و بنابراین نباید تصور کنید با رشد یا افت این شاخص، اقتصاد آمریکا هم به طور کامل رشد کرده یا افت داشته است. چون شرکت‌های بزرگ دیگری هم وجود دارند که رشد آن‌ها با این شاخص مشخص نمی‌شود.
از دیگر کاربردهای این شاخص باید به ایجاد یک دیدگاه امن و مطمئن برای سرمایه‌گذاران اشاره کنیم. به طوری که بتوانند تصمیمات خود را با این شاخص به شکل دقیق‌تری اتخاذ کنند. برای مثال اگر این شاخص رشد کرده است، برای خرید سهام یکی از 30 شرکت اقدام کنند. اما اگر عدد بدست آمده از افت شاخص خبر می‌دهد، برای فروش سهام خود تصمیم بگیرند.
بیشتر بخوانید : لیست فعلی شرکت‌های تشکیل‌دهنده داوجونز
نتیجه گیری
در این مطلب گفتیم که شاخص داوجونز یک ابزار تحلیلی برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران بازار آمریکاست. در عین حال به‌عنوان معیاری کلیدی برای ارزیابی سلامت اقتصادی، مدیریت ریسک و تصمیمگیری در سیاست‌های کلان اقتصادی کاربرد دارد. به همین دلیل، فرمول و نحوه محاسبه شاخص داوجونز اهمیت زیادی در دنیای مالی و اقتصادی دارد.
اگر جزء طرفداران سرمایه‌گذاری در بازار سهام آمریکا هستید، مطمئنا این مطلب برایتان کاربرد زیادی خواهد داشت
سوالات متداول درباره محاسبه شاخص داوجونز
شاخص داوجونز چه کاربردهایی دارد؟
این شاخص میتواند برای تصمیمگیری در مورد خرید و فروش سهام در بازار ایالات متحده مورد استفاده قرار بگیرد
آیا افت این شاخص به معنای رکود اقتصادی در آمریکاست؟
اگر میزان این افت غیرمنتظره و بیش از حد (در مقایسه با شاخص قبلی) باشد، میتواند از بحران اقتصادی در این کشور خبر دهد
