در بازار فارکس، اکوئیتی (Equity) یکی از مفاهیم کلیدی برای ارزیابی وضعیت مالی حساب معاملاتی و مدیریت ریسک است. این شاخص نمایانگر ارزش واقعی حساب شما بعد از در نظر گرفتن سود و زیان ناشی از پوزیشنهای باز است. تریدرها اغلب از این معیار برای ارزیابی وضعیت مالی لحظه‌ای حساب، تعیین سطح مارجین و جلوگیری از کال مارجین ومدیریت حجم پوزیشن‌ها و ریسک استفاده می‌کنند. اما مقدار اکوئیتی چطور محاسبه میشود؟ چطور از منفی شدن آن جلوگیری کنید و راه‌های افزایش آن چیست؟
تعریف اکوئیتی (Equity) در فارکس به زبان ساده
اکوئیتی در واقع همان موجودی حساب شما در بازار فارکس است. این اصطلاح به ارزش ویژه نسبت به کل ارزش یک حساب معاملاتی اشاره دارد که سپرده اولیه به علاوه سود/زیان تحقق نیافته از موقعیت‌های باز را نیز شامل میشود. این شاخص، ارزش بازار فعلی حساب را (در صورتی که همه موقعیت‌های باز با قیمت‌های فعلی بازار بسته شده باشند) نشان می‌دهد.
اکوئیتی یا موجودی با بالانس معاملاتی +/- سود یا زیان فعلی از معاملات فعال برابر است. پس از بسته شدن همه معاملات، اکوئیتی به بالانس معاملاتی تبدیل میشود.
تصور کنید که یک معامله USD/JPY را باز کرده‌اید. حالا پلتفرم به شما نشان می‌دهد که در حال حاضر ۵۰۰ یورو سود دارید. این موضوع در اکوئیتی نیز نمایش داده میشود. بالانس دقیقا همان مبلغی را که هنگام باز کردن معامله داشتید نشان می‌دهد، اما اکوئیتی یک مقدار تعدیل شده را نشان می‌دهد.
فرض کنید زمان شروع معامله ۱۰،۰۰۰ دلار داشتید و اکنون ۵۰۰ دلار سود کرده‌اید. پس بالانس حساب شما همچنان ۱۰،۰۰۰ دلار خواهد بود، اما اکوئیتی فارکس شما ۱۰،۵۰۰ دلار خواهد بود. سیستم می‌داند که می‌توانید معامله را در هر زمانی ببندید و بالانس خود را افزایش دهید، بنابراین قبل از بستن واقعی، محاسبه را انجام می‌دهد.
زمانی که معامله را می‌بندید و Balance حساب شما ۱۰،۵۰۰ دلار میشود، اکوئیتی تغییر نمی‌کند. بلافاصله متوجه میشود که بالانس حساب شما بیشتر شده اما هیچ معامله‌ای باز نیست؛ بنابراین بالانس با اکوئیتی خالص برابر خواهد بود.
تفاوت اکوئیتی با بالانس (Balance) و مارجین (Margin)
بالانس همان موجودی اصلی حساب بدون در نظر گرفتن معاملات باز است که بعد از بستن یک پوزیشن، سود یا ضرر به آن اضافه یا از آن کم میشود. برای مثال اگر شما 1000 دلار واریز کنید و یک معامله انجام دهید که 100 دلار سود کند، ولی هنوز معامله را نبسته باشید، در این صورت بالانس حساب شما همچنان 1000 دلار باقی می‌ماند.
اما اکوئیتی به جمع بین بالانس به همراه سود یا زیان معاملات باز است. یعنی اگر همین حالا همه معاملات را ببندید، مقدار واقعی پولی که خواهید داشت، کوئیتی خواهد بود. برای مثال فرض کنید یک حساب با بالانس 1000 دلار دارید و یک معامله باز دارید که طی آن 100 دلار سود کرده‌اید. در این صورت کوئیتی شما 1100 دلار خواهد بود. چون بالانس و سود با هم جمع بسته می‌شوند.
مارجین هم به مقدار پولی گفته میشود که بروکر برای باز کردن یک معامله، به عنوان ضمانت از شما دریافت می‌کند آن را کنار می‌گذارد. در واقع این پول بلوکه میشود و تا زمان بسته شدن معامله قابل استفاده نیست.
برای مثال اگر از لوریج 1:100 استفاده کنید، برای باز کردن یک معامله به ارزش 10,000 دلار، به 100 دلار مارجین نیاز دارید.
مثال عملی از محاسبه اکوئیتی در معاملات باز
برای محاسبه اکوئیتی مثال زیر را فرض کنید:
بالانس فعلی 1000 دلار است و حالا شما دو معامله باز دارد که:
- معامله اول: +150 دلار سود شناور
- معامله دوم: –30 دلار زیان شناور
طبق فرمولی بدست آوردن کوئیتی (کویتی = بالانس + سود/زیان شناور) مقدار اکوئیتی شما به صورت زیر محاسبه میشود:
1120 = 1000 + (150 – 30)
پس اکوئیتی در این معامله 1120 دلار خواهد بود.
چرا اکوئیتی مهم‌ترین شاخص سلامت حساب است؟
به چند دلیل مهم این شاخص اهمیت زیادی دارد و از سلامت حساب شما در فارکس حکایت دارد که عبارتند از:
- بازتاب وضعیت واقعی حساب است و ارزش حساب در هر لحظه را نشان می‌دهد. این ارزش لحظه‌ای، مبنای واقعی تصمیم‌گیری است.
- مبنای مدیریت ریسک است و می‌توانید از آن برای جلوگیری از کال‌مارجین استفاده کنید.
- اکوئیتی یک ابزار کلیدی برای تصمیم‌گیری است و تغییرات آن نشان می‌دهند که معاملات باز به سمت سود یا زیان حرکت می‌کنند. این کنترل لحظه‌ای، امکان بررسی پوزیشن‌ها، تنظیم حد ضرر یا تعیین زمان مناسب بستن را فراهم می‌کن.
- روند رشد یا افت این شاخص برای سنجش عملکرد معاملاتی کاربرد دارد.
- برای حفظ تعادل روانی و انضباط در معاملات به این معیار نیاز دارید تا تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرید.
فرمول محاسبه اکوئیتی در فارکس
نحوه محاسبه این شاخص برای انجام معاملات و تصمیم‌گیری‌ها اهمیت زیادی دارد که در ادامه به آن پرداخته‌ایم.
فرمول پایه (اکوئیتی = بالانس + سود/زیان شناور)
همانطور که گفتیم برای محاسبه اکوئیتی از فرمول زیر استفاده میشود:
اکوئیتی = بالانس + سود / زیان شناور
محاسبه اکوئیتی برای حساب‌های چند پوزیشنه
وقتی قرار است از حساب‌های چند پوزیشنه استفاده کنید، یک تغییر در فرمول پایه ایجاد میشود که به صورت زیر است:
Equity = Balance + Σ(Floating P/L)
طبق این فرمول باید مجموع سود یا زیان شناور همه معاملات باز را با موجودی حساب (Balance) جمع ببندید. برای مثال فرض کنید بالانس حساب شما 1000 دلار است و 3 پوزیشن باز دارید. به طوری که:
- سود شناور پوزیشن اول: +500 دلار
- زیان شناور پوزیشن دوم: –200 دلار
- سود شناور پوزیشن سوم: +300 دلار
حالا شما باید سود و زیان هر سه پوزیشن را با هم جمع ببندید که مجموع آن‌ها 600 دلار است.
در مرحله بعد برای بدست آوردن میزان کوئیتی باید مجموع سود/زیان شناور هر سه پوزیشن (600 دلار) را با مقدار بالانس (1000 دلار) جمع ببندید. جواب این معادله 1600 دلار است که موجودی نهایی شما را نشان می‌دهد.
تفاوت اکوئیتی و بالانس در حین معامله
در حین معامله، وقتی پوزیشنهای باز دارید، تفاوت اکوئیتی و بالانس وضعیت واقعی حساب شما را به روشنی نشان می‌دهد. برای بررسی تفاوت این دو شاخص ابتدا باید به تعریف ویژگی آن‌ها بپردازیم.
همانطور که گفتیم بالانس همان موجودی قطعی حساب که فقط شامل سود یا زیان معاملات بسته شده، واریزها یا برداشت‌هاست. تا زمانی که معامله باز دارید، بالانس ثابت می‌ماند و تغییر نمی‌کند.
اما کوئیتی نشان‌دهنده وضعیت لحظه‌ای حساب شماست و لحظه به لحظه با تغییرات قیمت پوزیشنهای باز، تغییر می‌کند. پس اگر چند پوزیشن با سود یا زیان دارید، اکوئیتی بازتاب زنده شرایط بازار است.
ارتباط اکوئیتی با مارجین و سطح مارجین (Margin Level)
در بازار فارکس سه مفهوم اکوئیتی، مارجین و سطح مارجین با یکدیگر ارتباط مستقیم دارند و هر سه برای مدیریت ریسک و بررسی سلامت حساب استفاده می‌شوند.
کوئیتی موجودی لحظه‌ای حساب و شامل بالانس + سود/زیان شناور معاملات باز است. مارجین هم شامل مارجین بلکوکه شده (Used Margin) و مارجین آزاد (Free Margin ) است.
مارجین بلوکه شده مقدار پولی است که برای باز نگه‌داشتن معاملات فعلی، بلوکه شده و در دسترس شما نیست. مارجین آزاد از تفاوت بین اکوئیتی و مارجین بلوکه‌شده بدست می‌آید و به معنای پول قابل استفاده برای باز کردن پوزیشنهای جدید یا تحمل ضررهای ادامه‌دار است.
نحوه تاثیر اکوئیتی بر ماجین قابل استفاده (Free Margin)
اکوئیتی در بازار فارکس نقش مهمی را در تعیین مارجین قابل استفاده ایفا می‌کند. گفتیم که مارجین قابل استفاده با تفریق اکوئیتی از مارجین بلوکه‌شده به دست می‌آید:
Free Margin = Equity – Used Margin
پس وقتی معاملات در سود شناور باشند، مقدار اکوئیتی افزایش می‌یابد و در نتیجه مارجین قابل استفاده زیاد میشود. برعکس، اگر معاملات در ضرر شناور باشند، اکوئیتی کاهش یافته و مارجین قابل استفاده کمتر میشود.
مقدار اکوئیتی از جمع بین بالانس + سود/زیان شناور به دست می‌آید. هر چقدر سود/زیان شناور بیشتر شود، تغییرات در اکوئیتی محسوس‌تر خواهد بود.
فرمول سطح مارجین (Margin Level –Equity / Margin 100)
در بازار مالی فارکس، سطح مارجین (Margin Level) برای نشان دادن نسبت بین اکوئیتی و مارجین استفاده‌شده کاربرد دارد که آن را به صورت درصد نشان می‌دهد. این شاخص برای ارزیابی وضعیت مالی حساب و مدیریت ریسک ضرورت دارد.
فرمول سطح مارجین عبارت است از:
خطر کال مارجین (Margin Call) و رابطه آن با اکوئیتی
در فارکس کال مارجین زمانی رخ می‌دهد که موجودی حساب (اکوئیتی) برای پوشش پوزیشنهای باز به حد کافی نرسد. در این شرایط، بروکر از معامله‌گر می‌خواهد که موجودی حساب خود را افزایش دهد یا برخی پوزیشن‌ها را ببندد تا از بسته شدن خودکار پوزیشن‌ها (استاپ اوت) جلوگیری شود.
در بیشتر مواقع بروکرها زمانی که سطح مارجین به ۱۰۰٪ یا کمتر برسد، برای تریدرها هشدار کال مارجین ارسال می‌کند. همچنین اگر موجودی حساب یا همان اکوئیتی به اندازه‌ای کاهش یابد که نتواند پوزیشنهای باز را پوشش دهد، بروکر پوزیشن‌ها را به صورت خودکار میبندد تا از ضرر بیشتر جلوگیری کند.
تاثیر اکوئیتی بر مدیریت ریسک
در مدیریت ریسک معاملات فارکس، اکوئیتی یک معیار مهم برای ارزیابی وضعیت مالی حساب و تعیین اندازه پوزیشن‌هاست. به طوری که استراتژی‌های مبتنی بر اکوئیتی، ابزارهای مؤثری برای کنترل ریسک و بهینه‌سازی سودآوری هستند. از آنجا که این شاخص به طور مستقیم بر سطح مارجین و مارجین قابل استفاده اثر می‌گذارد، کاهش آن میتواند منجر به کال مارجین و در نهایت استاپ اوت شود.
به طوری که بروکر به‌طور خودکار پوزیشنهای زیانده را میبندد تا از ضرر بیشتر جلوگیری کند. همین موضوع باعث میشود نظارت مستمر بر اکوئیتی برای مدیریت ریسک اهمیت زیادی پیدا کند.
استراتژی‌های مبتنی بر اکوئیتی (مثل Fixed Ratio)
یکی از استراتژی‌هایی که برای مدیریت سرمایه مبتنی بر اکوئیتی کاربرد دارد، روش Fixed Ratio است. در این روش، اندازه پوزیشن‌ها بهصورت تدریجی و بر اساس رشد اکوئیتی حساب افزایش می‌یابد. این رویکرد بیشتر برای کنترل ریسک و به حداکثر رساندن سودآوری مؤثر است. در این روش، پس از هر سود معین، اندازه پوزیشن به‌طور سیستماتیک افزایش می‌یابد.
محاسبه حجم پوزیشن بر اساس اکوئیتی (Risk Management)
برای محاسبه حجم پوزیشن بر اساس اکوئیتی، از فرمول زیر استفاده میشود:
حجم پوزیشن = (اکوئیتی × درصد ریسک) ÷ (مسافت استاپ‌لاس × ارزش پیپ)
در این فرمول:
- اکوئیتی: ارزش فعلی حساب است.
- درصد ریسک: درصدی از اکوئیتی که می‌خواهید در هر معامله ریسک کنید.
- مسافت استاپ‌لاس: فاصله بین قیمت ورود و استاپ‌لاس به پیپ است.
- ارزش پیپ: ارزش هر پیپ برای حجم معاملاتی خاص است.
این فرمول برای تنظیم حجم پوزیشن‌ها متناسب با وضعیت مالی فعلی حساب و میزان ریسک مورد نظر کاربرد دارد.
سوالات متداول (FAQ)
آیا اکوئیتی میتواند منفی شود؟
در حالت عادی، اکوئیتی منفی نمیشود و اگر زیانهای شناور شما بیشتر از موجودی حسابتان شود، بروکر پوزیشنهای زیانده را بهصورت خودکار میبندد تا از ضرر جلوگیری کند. اما اگر نوسان بازار شدید و یا استفاده از لوریج بالا باشد، بروکر نمیتواند به موقع واکنش نشان دهد و اکوئیتی منفی میشود.
بهترین روش افزایش اکوئیتی چیست؟
مدیریت ریسک هوشمند با جلوگیری از کال مارجین شدن و تنظیم استاپ لاس بهینه از جمله روش‌های موثر برای افزایش اکوئیتی است. همچنین می‌توانید از استراتژی‌های معاملاتی مثل استراتژی اسکالپینگ و یا استراتژی رشد ثابت استفاده کنید.
