همبستگی بین بازارهای مالی راهی برای تصمیمگیری سرمایهگذاران است؛ به طوری که از روند صعودی یا نزولی یک بازار برای پیشبینی یک بازار دیگر استفاده میکنند. طلا و نزدک هم به عنوان دو بازار مالی با همدیگر همبستگی منفی (معکوس) دارند. به طوری که با نزول یکی، دیگری سیر صعودی میگیرد. اما اینکه همبستگی طلا و نزدک از چه عواملی تاثیر میگیرد و چقدر میتوان به آن اعتماد کرد، به توضیحات بیشتری نیاز دارد که در ادامه به آن پرداختهایم.
همبستگی طلا و نزدک چگونه است؟
همبستگی طلا و شاخص نزدک نشان میدهد بازار مالی این دو چطور در راستا یا برخلاف همدیگر حرکت میکند. شاخص نزدک که وضعیت سهام 100 شرکت را نشان میدهد و اعداد و ارقام آن برای سهامداران این شرکتها اهمیت زیادی دارد.
در مقابل بازار طلا قرار دارد که به عنوان راه فرار از بازار سهام برای برخی از سرمایهگذاران یک مکان امن محسوب میشود. به طوری که وقتی بازار سهام و در نهایت شاخص نزدک افت میکند، در مقابل معاملهگران هم داراییشان را برمیدانند و به سمت خرید طلا حرکت میکنند. همین موضوع باعث میشود تا دو دارایی همبستگی منفی داشته باشند.
بیایید همبستگی معکوس بین این دو دارایی را در جدول زیر (از سال 2008 – 2024) با هم مرور کنیم:
همانطور که مشاهده میکنید با افزایش یک بازار، شاخص افت در بازار دیگر هستیم. فقط در سال 2009، ارزش طلا 23 درصد رشد دارد که نسبت به سال 2008، 14 درصد تغییر کرده است. همزمان رشد شاخص نزدک نیز به 48 درصد رسیده که نسبت به سال قبل 10 درصد رشد داشته است.
در واقع در سال 2009 به جای همبستگی منفی، این بار همبستگی مثبت رخ داده است.

ارتباط نماد طلا و نزدک در چیست؟
همانطور که میدانید طلا یک پناهگاه امن برای مقابله با نوسانات بازار است و وقتی سهام شرکتهای عضو شاخص نزدک افت میکند، معاملهگران طلا میخرند تا از افت ارزش دارایی خود جلوگیری کنند.
طی سالیان دراز ثابت کرده که یک دارایی امن است و بازدهی ثابتی را ارائه میدهد. به همین دلیل در برابر تورم و نوسانات ارزش سهام میتواند یک تکیهگاه قابل اعتماد باشد. با این حال، عملکرد این فلز زردرنگ در بلند مدت با سهام و شاخص نزدک همگام نیست.
در واقع بین این دو دارایی همبستگی معکوس وجود دارد و در مواقعی که بازار سهام دچار نوسان یا ریزش میشود، خرید و فروش طلا حسابی داغ است.
حالا اگر اقتصاد ایالات متحده در شرایط خیلی خوبی قرار گرفته باشد و آمارهای شاخص نزدک از رشد اقتصادی این کشور خبر دهند، تمایل برای خرید طلا کم میشود. به همین دلیل باید بگوییم با رشد اقتصادی پایدار، افزایش اعداد شاخص نزد و در نهایت افزایش ارزش سهام، قیمت طلا پایین میآید.
در جدول زیر هم میتوانید رابطه شاخص نزدک و قیمت جهانی طلا را طی سه دوره (یک ساله، 5 ساله و 10 ساله) مشاهده کنید:
شاخص | سال گذشته | 5 سال گذشته | 10 سال گذشته |
قیمت نقدی طلا | 42.8% | 13.5% | 9.3% |
شاخص نزدک -100 | 31.4% | 21.2% | 19.7% |
دلایل اهمیت همبستگی طلا و نزدک چیست؟
مهمترین دلیلی که باعث میشود تحلیلگران موضوعات اقتصادی روی بحث «همبستگی» تاکید یادی داشته باشند، وجود اطلاعات ارشمندی است که در مورد بازارها و سرمایهگذاران ارائه میدهد.
خوب با این حساب باید به طور مفصلتر اهمیت رابطه همبستگی طلا و شاخص نزدک را بررسی کنیم:
مدیریت ریسک سرمایهگذاری
کنترل ریسک به این معناست که پرتفوی سرمایهگذاری خود را به نحوی بچینید که کمترین ریسک را به دنبال داشته باشد. حالا که از همبستگی منفی بین این دو دارایی به خوبی مطلع هستید، میتوانید همزمان با حضور در بازار سهام، بخشی از داراییتان را هم برای خرید طلا اختصاص دهید.
به قول معروف همه تخممرغها را داخل یک سبد نگذارید تا ریسک کلی سرمایهگذاری را کاهش دهید. با وجود اطلاع از همبستگی منفی بین طلا و شاخص نزدک میتوانید این استراتژی را به نحو بهتری بچینید و حتی در طی زمان تغییرات اندکی روی آن اعمال کنید.
برای مثال اگر 70% از سرمایه خود را برای سهام و 30% را برای طلا اختصاص دادهاید، به محض اطلاع از افت قیمت سهام و شاخص نزدک، میتوانید چینش پرتفوی دارایی را تغییر دهید و 40 درصد از سهام را بفروشید و با آن طلا بخرید تا سهم آن به 70% برسد.
بیشتر بخوانید : تاثیر نوسانات قیمت دلار بر شاخص جهانی طلا
امکان پیشبینی بازار
همبستگی نه تنها برای نزدک و قیمت جهانی طلا، بلکه حتی برای سایر داراییها هم کاربرد زیادی دارد. به طوری که افت و خیز قیمت یکی، میتواند راهی برای پیشبینی ارزش دیگری باشد.
همانطور که گفتین بین شاخص نزدک و قیمت طلا رابطه همبستگی معکوس برقرار است. خوب حالا وقتی در ابتدای ماه اوت، قیمت سهام شرکتهای عضو شاخص نزدک میریزد، شما میتوانید پیشبینی کنید که تا آخر ماه اوت قیمت جهانی طلا چند دلار بالا میرود.
حتی این پیشبینی بازار برای سرمایهگذارانی که داخل ایران هستند، اهمیت بیشتری دارد. چون بدون اینکه نرخ دلار بالا رود، با توجه به ارزش شاخص نزدک میتوانند در مورد آینده طلا در چند هفته یا چند ماه آینده نظر دهند. در حالی که بیشتر تحلیلگران ایرانی برحسب قیمت دلار، تحولات سیاسی و اقتصادی قیمت طلا را پیشبینی میکنند.
تنوع بخشی به سرمایهگذاری
یکی دیگر از دلایلی که باعث میشود بررسی همبستگی طلا و نزدک خیلی مهم شود، کمک به سرمایهگذاران است تا به شکل بهتری سبد دارایی خود را بچینند. به طوری که ضرر کمتری ببینند و سود بیشتری بدست آورند.
یادتان نرود سرمایهگذاران حرفهای و موفق کسانی هستند که قادر به تحلیل و پیشبینی بازارند و حالا رابطه همبستگی بین این دو دارایی شما را قادر به پیشبینی بهتر میکند.

عوامل موثر بر همبستگی طلا و نزدک
عواملی که میتواند رابطه همبستگی بین این دو دارایی را کم و زیاد کند، عبارتند از:
شرایط اقتصادی جهان
تورم، تغییرات نرخ بهره و تصمیمات دولت فدرال رزرو ایالات متحده و بحرانهای اقتصادی بر روی همبستگی طلا و شاخص نزدک تاثیر مستقیم میگذارد.
برای مثال وقتی در دنیا یک بحران مالی اتفاق میافتد، 100 شرکت عضو شاخص نزدک هم از ترکشهای این اتفاقات در امان نمیمانند. به همین دلیل بعد از مدتی شاخص نزدک افت میکند و سهامداران هم داراییهایشان را میفروشند و به طلا تبدیل میکنند.
حالا اگر اقتصاد جهانی مسیر رشد و توسعه را طی میکند، دیگر کسی تمایل به خرید طلا ندارد و در نتیجه قیمت طلا در برابر افزایش شاخص نزدک، افت میکند.
سیاستهای مالی و پولی
دولتها و بانک مرکزی تصمیمات و سیاستهای متفاوتی را اتخاذ میکنند که برخی از این تصمیمات باعث افزایش قیمت سهام و برخی باعث افت قیمت سهام میشود.
برای مثال، وقتی بانک مرکزی ایالات متحده تصمیم میگیرد نرخ بهره را کم کند، تقاضا برای خرید سهام افزایش مییابد. در مقابل دارندگان طلا، این فلز را میفروشند تا با پول آن سهام بخرند و شاهد ارزش طلا هستیم.
بستههای محرک اقتصادی هم از دیگر تصمیمات دولت ایالات متحده است که باعث افزایش تقاضا برای خرید سهام و کاهش قیمت طلا میشود.
حوادث ژئوپلیتیکی
وقتی یک حادثه در جهان رخ میدهد، سرمایهگذاران همه چیز را متزلزل میبینند و به ناچار به بازار طلا پناه میآورند. در این مواقع از یک سو شاخص نزدک افت میکند و از سوی دیگر قیمت طلا افزایش مییابد.
بیشتر بخوانید : رابطه شاخص داوحونز و قیمت جهانی طلا
پیشرفت فناوری
تعداد زیادی از 100 شرکت تحت پوشش شاخص نزدک در زمینه تکنولوژی و نوآوریهای جدید فعالیت دارند. حالا اگر شاهد نوآوری جدیدی توسط این شرکتها باشیم، ارزش سهام آنها افزایش مییابد و به دنبال آن اعداد شاخص نزدک بالاتر میرود. در نتیجه سرمایهگذاران هم دیگر تمایلی برای خرید طلا ندارند و به خرید سهام بسنده میکنند.
نتیجهگیری
همبستگی میتواند منفی یا مثبت باشد که در رابطه با شاخص نزدک در بیشتر مواقع منفی (معکوس) است. تنها در برخی مواقع که رشد هر دو بازار تحت تاثیر عوامل جهانی رو به بهبودی است، شاهد همبستگی مثبت بین آنها هستیم. امیدواریم اطلاعات ارائه شده در این مطلب برایتان مفید بوده باشد.