در بازار فارکس چندین نوع معامله انجام میشود که از جمله باید به معاملات اصلی و معاملات مرتبط با این بازار اشاره کنیم. معاملات اسپات، فیوچرز و فوروارد از جمله معاملات اصلی فارکس هستند که آشنایی با آنها برای هر معاملهگری ضرورت دارد. در واقع شما برای انتخاب بهترین نوع معاملات و مدیریت ریسک باید انواع معاملات فارکس را بشناسید. در ادامه تمامی آنها را معرفی و با همدیگر مقایسه کردهایم.
نوع اصلی بازار فارکس
همانطور که میدانید بازار فارکس یکی از بزرگترین و پرمعاملهترین بازارهای مالی دنیاست و از انواع مختلفی از بازارها تشکیل شده است که هر کدام ساختار و کاربرد خاص خود را دارند. در ادامه، به معرفی چهار نوع اصلی بازار فارکس میپردازیم.
بازار اسپات (SPOT)
بازار اسپات در بین تریدرهای قدیمی بیشتر به عنوان بازار لحظهای شناخته شده است که محلی برای تبادل ارز بین خریداران و فروشندگان با نرخ ارز فعلی است. این بازار عمدهای از معاملات روزانه ارز را تشکیل میدهد.
شرکتکنندگان اصلی در بازار اسپات شامل بانکهای تجاری، سرمایهگذاری و مرکزی و همچنین دلالان، کارگزاران و سفتهبازان هستند. معاملات نیز توسط بانکهای تجاری و سرمایهگذاری بزرگ انجام میشود که نه تنها برای خود، بلکه برای مشتریانشان هم معامله انجام میدهند.
مهمترین ویژگیهای بازار SPOT فارکس عبارتند از:
- دسترسی ساده برای تمامی معاملهگران (به خصوص مبتدیها)
- امکان انجام معاملات غیرمتمرکز بین طرفین و بدون نیاز به صرافی مرکزی
- تسویه فوری معاملات ظرف یک روز کاری
با استفاده از حساب دمو در فارکس، مهارتهای معاملاتی خود را بدون ریسک تقویت کنید.
نحوه قیمتگذاری و معاملات فوری
در این بازار نرخ قیمتگذاری یا Bid و معاملات فوری یا Ask برای هر دو سمت معامله نمایش داده میشود. به این صورت که قیمت خرید (Bid) به قیمتی گفته میشود که بازار حاضر است برای خرید ارز پیشنهاد دهد.
در مقابل قیمت فروش (ASK) قرار میگیرد و به قیمتی میگویند که برای فروش ارز پیشنهاد میشود. به اختلاف بین قیمت فروش و قیمت خرید نیز اسپرد گفته میشود
قیمتگذاری در این بازار تا حد زیادی تحت تاثیر عرضه و تقاضا حجم معاملات بالا یا پایین قرار میگیرد. همچنین اخبار اقتصادی و سیاسی هم بر روی نرخ تاثیر میگذارد.
بیشتر بخوانید: پیپ در فارکس چیست؟
بهترین جفت ارزها برای معامله
مهمترین و بهترین جفتهای اصلی برای انجام معامله در بازار اسپات عبارتند از:
- EUR/USD که حدود 23 درصد از حجم معاملات روزانه را تشکیل میدهند و نقدشوندگی بالایی دارند.
- USD/JPY: حدود 13.5 درصد از حجم معاملات را به خود اختصاص دادهاند و بیشتر برای معاملهگرانی که به نرخ بهره ژاپن و دادههای آسیایی حساسیت دارند، پیشنهاد میشود.
- GBP/USD: این جفت ارز 9.5 درصد از کل معاملات را تشکیل میدهد و به تحلیل بنیادی و تکنیکال همزمان نیاز دارد.
همچنین باید به جفت ارزهای دیگری مثل USD/CAD, AUD/USD, USD/CHF نیز اشاره کنیم که در ردیف جفتهای پرحجم هستند و بین معاملهگران حرفهای و تازهکار محبوبیت زیادی دارند.
گفتنی است جفتهایی مانند EUR/USD، USD/JPY و یا GBP/USD به دلیل اینکه اسپرد پایین، نقدینگی بالا و منابع آموزشی فراوان دارند، میتوانند برای تریدرهای مبتدی مناسب باشند.
بیشتر بخوانید: لات در فارکس
اگر به دنبال آشنایی با شیوههای نوین معاملهگری هستید، پیشنهاد میکنیم مقاله سوشال تریدینگ را بخوانید.

بازار فوروارد (Forward Market)
بازار فوروارد هم یکی از بهترین بازارهای معاملات فارکس است که در آن دو طرف توافق میکنند که یک ارز را با قیمت و مقدار مشخص در تاریخ مشخصی در آینده در بازارهای سلف معامله کنند. معاملهگران در این بازار شامل شرکتها، افراد، دولتها یا سایر نهادها هستند.
مهمترین ویژگیهای بازار فوروارد فارکس عبارتند از:
- مدیریت ریسک ارز با قفل کردن نرخ ارز برای معاملات آینده
- سفارشیسازی قراردادها با توجه به نیازهای خاص در مورد مبلغ، تاریخ تحویل و سایر شرایط
- انجام معاملات خصوصی معاملات به رعایت حریم خصوصی و محرمانه بودن
قراردادهای شخصیسازیشده بین طرفین
این قراردادها به طور مستقیم بین دو طرف معامله تنظیم میشوند و قابل تنظیم هستند. به طوری که در آنهامبلغ دقیق ارز، تاریخ تسویه، نوع تسویه (فیزیکی یا نقدی) و دوره قرارداد هماهنگ میشود.
نمونههای مختلف
- Outright Forward : معامله اصلی با نرخ ثابت برای مبلغ و تاریخ مشخص
- :Flexible Forward امکان تسویه بخشی پیش از سررسید قرارداد
- Long-Dated Forward : قراردادهایی با سررسید طولانیتر از یک سال
- :Non Deliverable Forward (NDF) تسویه بر اساس تفاوت نرخ ارزی در تاریخ سررسید به صورت نقدی و بدون تحویل فیزیکی ارز
بیشتر بخوانید: اکوئیتی در فارکس چیست؟
کاربرد در پوشش ریسک (Hedgin)
توافق در این قراردادها به طور مستقیم بین دو طرف معامله انجام میشود و قابل تنظیم هستند. به طوری که در آنها مبلغ دقیق ارز، تاریخ تسویه، نوع تسویه (فیزیکی یا نقدی) و دوره قرارداد هماهنگ میشود.
به دلیل توانایی طرفهای معامله در مشخص کردن جزئیات معامله، میزان ریسک به حداقل میرسد.
انتخاب بهترین حساب فارکس برای مبتدیان، شروعی مطمئن و کمهزینه را برای ورود به بازار فراهم میکند.
بازار فیوچرز (Futures)
یکی دیگر از بازارهای اصلی فارکس بازار فیوچرز یا بازارهای آتی نام دارد که از: نظر عملکرد به بازار اسپات شباهت زیادی دارد. البته با این تفاوت که بازار فیوچرز در صرافیهای متمرکز انجام میشود و معاملهگران را در برابر ریسک طرف مقابل تضمین میکند. به همین دلیل معاملهگران در بازار فیوچرز با اطمینان بالاتری از نقدینگی وارد معامله میشوند.
مهمترین ویژگیهای بازارهای آتی در فارکس عبارتند از:
- در صرافیهای سازمانیافته مانند بورس کالای شیکاگو انجام میشوند.
- دارای الزامات مارجین هستند و شرکتکنندگان باید حسابهای مارجین را برای پوشش ضررهای احتمالی نگه دارند.
- در این نوع بازارها، قیمتها و حجم معاملات به صورت عمومی در دسترس هستند که ریسک طرف مقابل را کاهش میدهند.
بیشتر بخوانید: ساعت سشن های فارکس
استانداردسازی قراردادها در بورس
در فارکس، بازار فیوچرز و بازار فوروارد برای معامله ارز در آینده استفاده میشوند، اما از نظر ساختار، شفافیت، مکان معامله، ریسک و انعطافپذیری تفاوتهای زیادی با همدیگر دارند.
در واقع بازار فیوچرز بازاری است که در آن قراردادهای ارزی استانداردشده برای خرید یا فروش یک ارز، در تاریخ مشخص (در آینده و با قیمت ثابت) در یک بورس رسمی معامله میشوند.
بیشتر بخوانید: بالانس حساب در فارکس
تفاوت با بازار فوروارد
برای درک بهتر تفاوتهای بین بازار فیوچرز و بازار فوروارد، در جدول زیر مقایسه کاملی را انجام دادهایم.
بازار فوروارد | بازار فیوچرز | فاکتورهای مقایسه |
خارج از بورس و: بین طرفین | بورس رسمی ( CMEو ICE) | مکان معامله |
استاندارد ندارد و قابل تنظیم است. | در حجم، سررسید و ارز مشخص استاندارد دارد. | استانداردسازی |
خیر (در پایان قرارداد) | بله | تسویه روزانه |
بسیار بالا | بسیار پایین | ریسک اعتباری |
زیاد (شخصیسازی کامل) | کم (قراردادها از پیش تعیین شدهاند) | انعطافپذیری |
شرکتها و مؤسسات برای پوشش ریسک | سفتهبازان حرفهای و سرمایهگذاران | مناسب برای |
بازار اختیار معامله (Options Market)
یکی دیگر از انواع معاملات فارکس در بازار اختیار معامله یا بازار آپشنها انجام میشود. معاملهگران میتوانند در این بازار آپشنهای ارزی را بخرند یا بفروشند. دارنده این آپشنها تعهدی برای مبادله ارز با نرخ مشخص قبل از تاریخ معینی ندارد
برخی از ویژگیهای بازار اختیار معامله عبارتند از:
- به پوشش ریسک در زمان نوسانات نامطلوب کمک میکند و برای اهداف سفتهبازی برای سودآوری از تغییرات قیمت استفاده میشود.
- خریداران برای آپشن، حق بیمهای پرداخت میکنند که میتواند به مدیریت ریسک معاملات کمک کند.
طبق گفته وب سایتInvestopedia: معاملات فارکس در بازار اختیار معامله در سالهای اخیر رشد چشمگیری داشته است. در زیر نمودار رشد انواع بازارهای معاملات فارکس را (برحسب تریلیون دلار) مشاهده میکنید.

اختیار خرید (Call) و فروش (Put)
اختیار خرید در فارکس قراردادی است که به دارنده آن حق خرید یک ارز در برابر ارز دیگر با یک نرخ از پیش تعیینشده (Strike در تاریخ مشخص یا تا آن زمان را میدهد.
اختیار خرید برای موارد زیر کاربرد دارد:
- محافظت از افزایش قیمت ارز در آینده
- ابزار سودآور برای نوسانگیر در بازار پرنوسان
در مقابل اختیار فروش قرار میگیرد که به قراردادی گفته میشود که در آن به دارنده حق فروش یک ارز با نرخ مشخص در یک تاریخ مشخص را میدهد. کاربردها اختیار فروش عبارتند از:
- محافظت از کاهش ارزش ارزی که در اختیار دارید.
- استفاده برای معامله در بازار نزولی یا پرریسک.
بیشتر بخوانید: سوشال تریدینگ چیست؟
استراتژیهای ترکیبی با فارکس
تریدرها در بازار اختیار معامله فارکس از استراتژیهای ترکیبی برای مدیریت ریسک، افزایش سود و پوشش نوسانات استفاده میکنند. این استراتژیها ترکیبی از خرید و فروش اختیار خرید/اختیار فروش هستند که با قیمتها و در زمانهای مختلف اجرا میشوند.
از جمله مهمترین انواع استراتژی ترکیبی در این بازار با فارکس میتوان به موارد زیر اشاره کنیم:
- استرادل (Straddle): خنثی اما منتظر حرکت بزرگ
- استرنگل (Strangle): شبیه استرادل با هزینه کمتر
- اسپرد گاوی (Bull Call Spread): دیدگاه صعودی با هزینه محدود
- اسپرد خرسی (Bear Put Spread): دیدگاه نزولی کنترلشده
- کاور کال (Covered Call): درآمد از ارز نگهداریشده
بیشتر بخوانید: رول اور چیست؟
بازارهای مرتبط با فارکس
در کنار بازارهای اصلی در فارکس، معاملات دیگری هم هستند که به نوعی با بازار FX ارتباط دارند. این بازارها شامل بازار CFD و بازار کریپتو کارنسی هستند که در ادامه به توضیح و معرفی بیشتر آنها پرداختهایم.
بیشتر بخوانید: لوریج در فارکس
بازار CFD (قرارداد مابهالتفاوت)
بازارCFD نوعی ابزار مشتقه است که به شما اجازه میدهد بدون این که مالک دارایی پایه شوید، از حرکت قیمت داراییها مانند جفتارزها، سهام، کالا یا ارز دیجیتال سود یا زیان کنید. به عبارت دیگر، در این نوع معاملات شما فقط روی اختلاف قیمت بین باز و بسته شدن موقعیت معامله میکنید و هیچ مالکیتی نسبت به دارایی اصلی ندارید.
بیشتر بخوانید: انواع استراتژی معاملاتی فارکس
معاملات اهرمی روی سهام، کالاها و شاخصها
بازار CFD میتواند بر روی سهام، شاخصها و کالاها انجام شود:
- در سهام فردی معاملهگر میتواند بدون خرید واقعی سهام، از افزایش یا کاهش قیمت سود ببرد؛ برای مثال معاملهگر میتواند از طریق این روش از سهام تسلا یا اپل سود بدست آورد.
- در شاخص هم مانند S&P 500، DAX، FTSE است که معاملهگر میتوانید بدون نیاز به تحلیل تکتک سهام، از عملکرد کل بازار یا بخشی از آن استفاده کند.
- در معاملات کالاها هم باید به نمونههایی همچون طلا، نفت، نقره و … اشاره کنیم که معاملهگران میتوانند بدون نیاز به مالکیت کالاهای فیزیکی، از حرکت قیمت این کالاها استفاده کنند.
بیشتر بخوانید: مارجین در فارکس

بازار کریپتوکارنسی (Crypto Forex)
بازار رمز ارزها محبوبیت زیادی دارد و از سوی دیگر با فارکس نیز پیوند خورده است. به طوری که جفت ارزهای دیجیتال نیز در این بازار با همدیگر معامله میشوند و یک جفت ارز دیجیتال نشاندهنده معامله بین دو ارز دیجیتال مختلف است. این جفت ارز نشان میدهد که برای خرید یک واحد از ارز دیجیتال دیگر، چه مقدار از یک ارز دیجیتال نیاز دارید.
برای مثال در جفت ارز BTC/ETH، BTC ارز پایه و ETH ارز مظنه است. حال این جفت ارز نشان میدهد که برای خرید یک BTC (بیت کوین) به چه تعداد ETH (اتریوم) نیاز دارید.
معاملات جفت ارزهای دیجیتال/فیات
جفتهای معاملاتی به دلایل مختلف اهمیت زیادی دارند و بر نحوه تعامل معاملهگران با بازار تأثیر میگذارند. آنها چارچوب مشخصی برای مبادله ارزهای دیجیتال فراهم میکنند و به کاربران اجازه میدهند تا سبد سرمایهگذاری متنوعی داشته باشند و به شکل بهتری ریسک معاملات خود را مدیریت کنند.
همچنین جفتهای معاملاتی مناسب فرصت معامله برای کسب سود را فراهم میکنند که این کار با استفاده از اختلافات قیمت و ناکارآمدیهای بازار افزایش مییابد.
معاملهگران با خرید و فروش جفت ارزهای فیات و ارزهای دیجیتال میتوانند به داراییهای متنوعتری دسترسی داشته باشند. از سوی دیگر درک همبستگی بین ارزهای دیجیتال میتواند منجر به اتخاذ استراتژیهای معاملاتی بهتر شود.
تریدرهایی که دانش کافی در زمینه تبدیل ارزهای دیجیتال به فیات ارزها را دارند، قادر به کسب سود بیشتر نیز هستند. از سوی دیگر مدیریت ریسک معاملات را نیز بهینه میکند.
از جمله این جفت ارزها باید به BTC/USD یا ETH/EUR اشاره کنیم که ارزش یک ارز دیجیتال را بر حسب یک ارز فیات نمایش میدهند و در صرافیهای کریپتو یا پلتفرمهای فارکس/CFD قابل معامله هستند.
بیتشر بخوانید: جدول همبستگی جفت ارزها در فارکس
مقایسه انواع بازارهای فارکس
برای معاملهگرانی که آشنایی کافی با انواع معاملات فارکس ندارند و نمیدانند کدام یک از استراتژیها برای کسب سود بیشتر مناسبند، شناخت بازارها اهمیت زیادی دارد. در ادامه بین بازارهای اسپات، فیوچرز و اختیار معامله مقایسه انجام دادهایم.
مقایسه اسپات، فیوچرز، فوروارد و اختیار معامله
بازار اسپات برای معاملهگران کوتاهمدت و کسانی که به نقدشوندگی فوری نیاز دارند، توصیه میشود.
بازار فوروارد برای شرکتها و بانکها جهت پوشش ریسک نرخ ارز در معاملات بینالمللی کارایی بهتری دارد.
بازار فیوچرز برای تریدرهای حرفهای که به دنبال استانداردسازی قراردادها و نظارت بیشتر هستند، مناسب است.
بازار اختیار معامله برای کسانی که به دنبال انعطافپذیری بیشتر در معاملات و مدیریت ریسک هستند، گزینه بهتری است.
بازار اختیار معامله | بازار اسپات | بازار فوروارد | بازار فیوچرز | پارامترهای مقایسه |
قراردادهایی که به خریدار حق خرید یا فروش ارز در تاریخ آینده با نرخ مشخص را میدهند. | معاملات فوری با تسویه حساب طی حداکثر ۲ روز کاری | قراردادهای خصوصی برای خرید/فروش ارز در تاریخ آینده با نرخ توافقی | قراردادهای استانداردشده برای خرید و فروش ارز در تاریخ آینده | تعریف |
رسمی، همراه با تسویه و استانداردسازی شده | غیررسمی، بدون نیاز به تسویه | غیررسمی، بدون نیاز به تسویه | رسمی، همراه با تسویه و استانداردسازی شده | نوع قرارداد |
پوشش ریسک و سفتهبازی | معاملات روزانه و کوتاهمدت | پوشش ریسک برای معاملات بینالمللی | پوشش ریسک و سفتهبازی | کاربرد اصلی |
متغیر (شامل کارمزد و هزینههای اضافی) | کم و با اسپرد پایین | متغیر، بستگی به توافق طرفین دارد | متغیر (شامل کارمزد و هزینههای اضافی) | هزینههای معاملاتی |
دارد، با تاریخهای مشخص | ندارد | دارد، بر اساس توافق طرفین | دارد، با تاریخهای مشخص | تاریخ انقضا |
بالاتر، با نظارت دقیقتر | کمتر، بستگی به بروکر دارد | کمتر، بستگی به توافق طرفین دارد | بالاتر، با نظارت دقیقتر | مقررات و نظارت |
از نظر نقدشوندگی، اهرم و ریسک
این بازارها از نظر لوریج، ریسک و میزان نقدشوندگی نیز با همدیگر چندین تفاوت دارند که در جدول زیر به آنها پرداختهایم.
بازار اختیار معامله | بازار اسپات | بازار فیوچرز | ویژگی |
متوسط است و در قراردادهای خاص میتواند کمتر باشد. | بسیار بالا | بالاست و به حجم قراردادها بستگی دارد. | نقدشوندگی |
غیرمستقیم است و به مبلغ حقالزحمه پرداختی بستگی دارد. | بسیار بالا (تا ۱:۵۰۰) | متوسط و بین ۱:۱۰ تا ۱:۲۰ است. | اهرم |
متوسط است و به نوع قرارداد و استراتژی معاملاتی بستگی دارد. | بالا، به خصوص در نوسانات شدید بازار | متوسط، با امکان پوشش ریسک | ریسک |
کدام بازار برای معاملهگران مبتدی مناسبتر است؟
شرایط معامله برای تریدرهای مبتدی و کم تجربه با افراد ماهر و مجرب کمی تفاوت دارد. این معاملهگران به دلیل اطلاعات کمتر از شرایط بازار فارکس باید برای شروع از بازار اسپات کارشان را آغاز کنند. به هر حال این بازار با نقدشوندگی بالا، ساختار ساده و امکان استفاده از حسابهای دمو، فرصت مناسبی برای یادگیری و تجربه مستقیم از بازار فارکس را فراهم میکند. از سوی دیگر تریدرهای مبتدی میتوانند بعد از کسب تجربه و درک بهتر از بازار، به تدریج به سمت بازارهای فیوچرز و اختیار معامله حرکت کنند.
بیشتر بخوانید: ماشین حساب فارکس
در آخر
انجام معاملات موفق در فارکس نیازمند شناخت گسترده از استراتژیها، انواع معاملات و در نهایت انواع بازارهاست. در این مطلب ضمن بررسی انواع معاملات فارکس به بازارهای اصلی و مرتبط با این بازار نیز پرداختیم. همچنین با مقایسه بین بازارهای اصلی تلاش کردیم اطلاعات کاملی را در اختیارتان قرار دهید. در آخر این شما هستید که باید میزان تجربه و مهارت خود را در نظر بگیرید و یکی از بهترین بازارهای فارکس را برای معاملات خود انتخاب کنید.