شاخص داوجونز هر سال تغییر میکند و این از عوامل کلان و خرد اقتصادی گرفته تا تحولات و اخبارهای سیاسی را شامل میشود. کافیست یک شایعه در بازار پخش شود تا فروش محصولات یکی از 30 شرکت عضو این شاخص را پایین بیاورد و ارزش سهام آن را کم کند. یا برعکس یک نوآوری باعث افزایش قیمت سهام یک شرکت شود و بر روی این شاخص تاثیر بگذارد. در ادامه قصد داریم همه این عوامل موثر بر قیمت شاخص داوجونز را به طور دقیقتری بررسی کنیم.
معرفی عوامل موثر بر شاخص داوجونز
اولین و مهمترین عامل تاثیرگذار بر روی نوسانات جونز، تحولات اقتصادی از جمله بالا رفتن تورم، تغییرات در نرخ بیکاری، رشد و یا رکود اقتصادی است که به طور مستقیم بر روی این شرکتها و سپس بر شاخص کلی تاثیر میگذارند. علاوه بر این، رویدادهای جهانی از جمله تنشهای سیاسی، تغییرات نرخ تعرفه (توسط دولتها)، و جنگهای تجاری نیز تعیینکننده ارقام این شاخص هستند.
در زیر هر یک از این عوامل موثر بر نوسانات داوجونز را به تفکیک بررسی کردهایم.

عوامل موثر بر شاخص داوجونز؛ عوامل کلان اقتصادی
مهمترین عوامل کلان اقتصادی موثر بر این شاخص عبارتند از:
تصمیمات دولت آمریکا در سیاستهای پولی
یکی از مهمترین عوامل اقتصادی موثر بر شاخص داوجونز، سیاستهای فدرال رزرو است که اغلب با تغییرات زیادی در نرخ بهره همراه میشود و بر روی این شاخص، تاثیرات پررنگی را به جا میگذارد.
برای مثال با افزایش نرخ بهره، ارزش سهام کاهش مییابد؛ زیرا هزینه استقراض برای شرکتها بالا میرود و در نتیجه قیمت سهامشان پایین میآید. در مقابل سرمایهگذاران هم به جای خرید سهام این شرکتها به داراییهایی امنتری متوسل میشوند.
بروز تورم
اگرچه تورم در آمریکا مثل ایران نیست و اغلب بین 2 تا 5 درصد را در طی سال تجربه میکند، اما باز هم روی شاخص داوجونز تاثیر میگذارد. با این حال معاملهگران آمریکایی روی همین مقدار تورم هم حساسیت زیادی دارند که شاید برای ما ایرانیها که سالانه بین 30 تا 40 درصد تورم را تجربه میکنیم، کمی عجیب باشد.
در هر صورت حتی تورم کم تاثیر خودش را روی بازار سهام به جا میگذارد و باعث کاهش ارزش واقعی سهام شرکتها میشود. از طرف دیگر قدرت خرید مصرفکنندگان را هم پایین میآورد.
نرخ بیکاری و وضعیت بازار کار
از دیگر عوامل موثر بر نوسانات داوجونز باید به نرخ بیکاری اشاره کنیم. وقتی نرخ بیکاری پایین بیاید، از یک اقتصاد سالم خبر میدهد و از سوی دیگر بر روی رشد بازار سهام هم تاثیر مثبت خودش را بر جا میگذارد.
در مقابل افزایش بیکاری، نشاندهنده رکود اقتصادی است که باعث کاهش قیمت سهام میشود. در مورد رکود و بیکاری خیلی تعجب نکنید چون این مشکلات ممکن است حتی در ایالات متحده و سایر کشورهای بزرگی که در سهام نیویورک فعالیت دارند، اتفاق بیفتد.
افزایش یا کاهش تولید ناخالص داخلی
رشد GDP یا همان تولید ناخالص داخلی نشاندهنده توسعه اقتصادی یک کشور است. حالا وقتی تولید ناخالص داخلی آمریکا بالا میرود، به دنبال آن اعتماد سرمایهگذاران افزایش مییابد و بازار سهام هم سیر صعودی میگیرد. با این حساب ارقام شاخص داوجونز هم با افزایش تولید ناخالص داخلی به طور خودکار بالا میروند.
سیاستهای مالی و مالیاتی دولت
هر دولتی که در ایالات متحده بر سر کار میآید، تصمیمات متفاوتی را برای مالیات میگیرد. به طوری که برخی از این دولتها، مالیات شرکتها را افزایش میدهند و برخی هم مالیات را کاهش داده و حتی به شرکتها اعتبار میدهند. اما این سیاستها به طور مستقیم روی ارزش سهام شرکتهای عضو داوجونز تاثیر میگذارد.
سادهتر بگوییم سیاستهای انبساطی (کاهش مالیات و یا اختصاص وام بانکی) به رشد بازار سهام کمک میکند؛ اما سیاست انقباضی تاثیر منفی روی این شاخص میگذارد.
بحرانهای اقتصادی و ژئوپلیتیکی
در همه جای دنیا، اقتصاد از تحولات و اخبار سیاسی تاثیر مستقیم میگیرد. برای مثال وقتی بین چین و ایالات متحده تنشهای تجاری بالا میگیرند، شاخص داوجونز هم تحت تاثیر قرار میگیرد.
به طور کلی عوامل سیاسی موثر بر شاخص داوجونز شامل جنگ و تنش بین ابرقدرتهاست. برای مثال جنگ غرب و شرق بر سر اوکراین در چند سال قبل بر روی این شاخص تاثیر مستقیم گذاشت.
از سوی دیگر، در این مواقع سرمایهگذاران حرفهای و باتجربه، ورود به سایر بازارها را ترجیح میدهند و این امر هم موجب کاهش شاخص داوجونز میشود.
نوسانات قیمت نفت و انرژی
نفت مهمترین نیاز کارخانهها و سیستم حمل و نقل است و کمبود آن میتواند بر روی اقتصاد کلان کشورها تاثیر بگذارد. چون اقتصاد همه کشورها به قیمت نفت و انرژی پیوند خورده است. پس اگر قیمت آن سیر صعودی بگیرد، سود شرکتهای نفتی و انرژی و صنایع مرتبط (از جمله داو، کاترپیلار، بوئینگ یا شورون) را کاهش میدهد. در نتیجه شاخص داوجونز تغییرات محسوسی را تجربه میکند.
تحولات تکنولوژیکی و تغییرات صنعتی
همانطور که در جریان هستید شرکتهای تکنولوژی بر یک اسب سمند تندرو سوارند و به سرعت میتازند. اپل و مایکروسافت دو شرکت بسیار مهم در شاخص داوجونز هستند که هر پیشرفت یا نوآوری میتواند بازار سهام آنها را حسابی داغ کند.
البته اگر یکی از همین شرکتهای فناوری از پیشرفتهای دنیا کمی عقب بماند، ارزش سهام آن افت میکند که بدون شک روی شاخص داوجونز هم اثر میگذارد.
بیشتر بخوانید : رابطه شاخص داوجونز با نرخ جهانی طلا

عوامل موثر بر شاخص داوجونز؛ عوامل خرد اقتصادی
در کنار همه عوامل کلان موثر بر نوسانات داوجونز، باید به عوامل خرد هم اشاره کنیم که عملکرد شرکتهای عضو این شاخص را تحت تاثیر قرار میدهند. این عوامل عبارتند از:
– عملکرد مالی شرکتها (گزارشهای درآمدی) و میزان سودآوری یا زیان آنها
– میزان عرضه و تقاضای سهام توسط سرمایهگذاران
– تصمیمات مدیریتی و استراتژیک شرکتها برای کاهش یا افزایش هزینهها
– بازخرید سهام توسط خود شرکتها
– پرداخت سود نقدی به سهامداران و در نتیجه افزایش ارزش سهام 30 شرکت عضو داوجونز
– میزان نقدینگی در بازار سهام
همچنین باید به تحلیلهای تکنیکال و احساسات بازار هم اشاره کنیم که برای شناسایی روندهای قیمتی کاربرد دارند. جالب است بدانید سرمایهگذاران حرفهای از تحلیل تکنیکال برای شناسایی روندهای قیمتی استفاده میکنند. به طوری که اگر شاخص به نقاط حمایت برسد، سرمایهگذاران خودشان را برای ورود به بازار آماده میکنند و همین امر باعث افزایش قیمت سهام یک شرکت میشود.
عوامل خارجی موثر بر شاخص داوجونز
درست است که ایالات متحده یک ابر قدرت جهانی است و حرف اول را در صنعت و اقتصاد دنیا میزند؛ اما به این معنا نیست که اقتصاد این کشور از هیچ عامل خارجی تاثیر نمیگیرد.
اگر بخواهیم با آدرس صحبت کنیم، باید به سال 2020 برویم که بیماری کرونا از چین آغاز شد و به همه کشورهای دنیا و از جمله آمریکا سرایت کرد. به طوری که به یکباره بسیاری از شرکتهای این کشور با افت فروش و قیمت سهام مواجه شدند. بدون شک این عوامل خارجی شاخص داوجونز را نیز تحت تاثیر قرار میدهند.
به طور کلی عوامل خارجی موثر بر این شاخص عبارتند از:
– وضعیت اقتصاد جهانی و کاهش یا رشد اقتصادی جهان (با کاهش رشد اقتصادی جهانی شاهد کاهش شاخص داوجونز خواهیم بود.)
– نوسانات قیمت نفت و کالاهای اساسی از جمله طلا، کالاهای کشاورزی و ….
– تنشهای ژئوپلیتیکی و بحرانهای بینالمللی از جمله جنگ (برای مثال تنشهای آمریکا و چین، جنگ روسیه و اوکراین، بحران خاورمیانه و تحریمهای اقتصادی علیه کشورها).
– نرخ ارز و سیاستهای پولی بانکهای مرکزی جهان
– بحرانهای مالی و بانکی در سایر کشورها (برای مثال بحران بدهی یونان (2010)، بحران بانکی چین و بحران مالی 2008).
بیشتر بخوانید: لیست بهترین بروکر ها برای معامله شاخص داوجونز

نتیجه گیری
در اینجا به مهمترین عوامل موثر بر نوسانات داوجونز پرداختیم که شامل عوامل اقتصادی خرد و کلان و برخی رویدادهای سیاسی هستند. به طور کلی سرمایهگذاران برطبق این عوامل ریز و درشت برای ورود یا خروج از بازار سهام آمریکا تصمیم میگیرند. در این میان سیاستهای پولی، تورم، نرخ بهره، نرخ بیکاری، تحولات ژئوپلیتیکی و … هم بر روی تصمیمگیری آنها برای تصمیمگیری براساس شاخص داوجونز تاثیر مستقیم میگذارد.
سوالات متداول
آیا تغییر در شاخص داوجونز روی سایر شاخصها تاثیر میگذارد؟
اگر تغییر به عملکرد شرکتهایی مربوط میشود که در شاخصهایی همچون نزدک 100، نزدک کامپوزیت و استاندارد و پور …. حضور دارند، بدون شک این شاخصها نیز تغییر میکنند.
چه زمانی شاخص داوجونز تغییر بیشتری را تجربه میکند؟
زمانی که مهمترین شرکتهای این شاخص تغییرات محسوستری داشته باشند (مثلا در دوره رکود، بروز یک همهگیری جهانی مثل کرونا و ….)، این شاخص نیز تغییرات بیشتری خواهد داشت.
تغییر شاخص داوجونز میتواند روی تصمیمگیری سایر بازارها تاثیر بگذارد؟
این شاخص فقط 30 شرکت بزرگ آمریکا را شامل میشود و به صورت مختصر و تقریبی نمای کلی از کل بازار سهام این کشور را نشان میدهد.