اهرم (Leverage) در فارکس چیست؟ + آموزش کامل استفاده از لوریج (2025)

تاریخ انتشار: ۱۹ تیر, ۱۴۰۴

اهرم (Leverage) در فارکس ابزاری است، که به معامله‌گران اجازه می‌دهد با سرمایه كم، حجم معاملات بزرگتری را کنترل کنند. این به‌معنای قرض گرفتن پول از بروکر برای افزایش قدرت خرید شماست. اهرم می‌تواند سود شما را چندین برابر کند، اما به همان اندازه ریسک زیان را هم افزایش می‌دهد. برای مثال، اهرم 1:100 به این معنی است که با 1 دلار از پول خود، می‌توانید 100 دلار در بازار معامله کنید. استفاده از اهرم نیازمند مدیریت ریسک دقیق است، تا از ضررهای سنگین جلوگیری شود.

اهرم یا لوریج (Leverage) در فارکس به زبان ساده

اهرم در فارکس مانند یک وام کوچک از بروکر شماست، که به شما امکان می‌دهد با سرمایه‌ای کم، معاملات بسیار بزرگتری را انجام دهید. این ابزار می‌تواند سود شما را به‌طور چشمگیری افزایش دهد، اما به همان نسبت، ریسک ضرر را هم بیشتر می‌کند.

تعریف اهرم مالی و نحوه عملکرد آن در فارکس

اهرم مالی در فارکس ابزاری است که به معامله‌گران اجازه می‌دهد با سرمایه کم، حجم معاملات بسیار بزرگتری را انجام دهند. بروکر با ارائه «قرض» بدون بهره، قدرت خرید شما را چند برابر می‌کند. این ابزار سود شما را افزایش می‌دهد، اما به همان اندازه ریسک زیان را هم بالا می‌برد. مارجین که به‌نوعی وثیقه اولیه است، برای هر معامله، متناسب با نسبت اهرم و حجم معامله، از حساب شما کسر می‌شود.

فرمول محاسبه لوریج

مارجین مورد نیاز برای یک معامله برابر است با ارزش کل معامله، تقسیم‌بر نسبت اهرم. به‌عبارتی دیگر، نسبت اهرم نشان می‌دهد که چه مقدار سرمایه واقعی برای کنترل یک حجم مشخص از معامله نیاز است.

مارجین مورد نیاز = ارزش کل معامله / نسبت اهرم

مثال عملی از معامله با لوریج 1:100

فرض کنید شما معامله‌گری هستید که تصمیم می‌گیرد جفت‌ارز (EUR/USD) را معامله کند. سرمایه اولیه شما در حساب 1000 دلار است و اهرم ارائه‌شده توسط بروکر 1:100 است. با اهرم 1:100، شما می‌توانید معامله‌ای به ارزش 100 برابر سرمایه خود انجام دهید.

این بدان معناست که شما می‌توانید یک لات استاندارد (100,000 واحد) از جفت ارز (EUR/USD) را معامله کنید. ازطرفی بروکر برای باز نگه داشتن این معامله، مبلغی را به‌عنوان مارجین از حساب شما بلوکه می‌کند. در این مثال 1,000 دلار از سرمایه شما برای این معامله به‌عنوان مارجین قفل می‌شود.

تفاوت لوریج (Leverage) و مارجین (Margin) در فارکس

لوریج ابزاری است که بروکر به شما می‌دهد تا با سرمایه کم، حجم معاملات بزرگتری را کنترل کنید؛ به‌نوعی «قدرت خرید» شما را افزایش می‌دهد. مارجین درصدی از ارزش کل معامله است، که توسط شما به‌عنوان وثیقه در حساب قرار داده می‌شود و توسط بروکر برای باز نگه داشتن پوزیشن بلوکه می‌گردد. لوریج نسبت معکوسی با مارجین دارد؛ هرچه لوریج بالاتر باشد، مارجین مورد نیاز برای یک حجم معامله مشخص کمتر خواهد بود.

مزایا و معایب استفاده از اهرم در فارکس

افزایش سودآوری با سرمایه کم و امکان معامله حجم‌های بزرگ با سرمایه کوچک ازجمله مزایای استفاده از اهرم در فارکس است. احتمال کال مارجین (هشدار بسته شدن معاملات) و ریسک‌پذیری غیرمنطقی هم از جمله معایب آن محسوب می‌شود.

مزایای معامله با لوریج

افزایش سودآوری با سرمایه کم:

اهرم به شما این امکان را می‌دهد که با سرمایه‌ای بسیار ناچیز، معاملات با ارزش اسمی بالایی را مدیریت کنید. این یعنی حتی نوسانات کوچک قیمت در بازار فارکس هم، می‌توانند به سودهای قابل‌توجهی برای شما تبدیل شوند.

امکان معامله حجم‌های بزرگ با سرمایه کوچک:

با استفاده از لوریج، معامله‌گران قادرند پوزیشن‌هایی را با حجمی بسیار فراتر از موجودی واقعی حسابشان باز کنند. این ویژگی به‌خصوص برای معامله‌گرانی که سرمایه اولیه کمی دارند، فرصت ورود به بازار را فراهم می‌سازد.

معایب و ریسک‌های استفاده از اهرم

احتمال کال مارجین (Margin Call) و از دست دادن سرمایه:

استفاده از اهرم بالا به‌شدت ریسک کال مارجین و از دست دادن سریع سرمایه را افزایش می‌دهد. اگر بازار حتی کمی در خلاف جهت پیش‌بینی شما حرکت کند، زیان شما به سرعت افزایش یافته و بروکر از شما می‌خواهد که وجه بیشتری به حساب خود واریز کنید. در صورت عدم واریز وجه، بروکر به‌طور خودکار پوزیشن‌های شما را می‌بندد و منجر به از دست رفتن بخش قابل‌توجهی یا حتی تمام سرمایه شما می‌شود.

تاثیر لوریج بر روانشناسی معامله‌گر:

لوریج می‌تواند تصمیمات معامله‌گر را تحت‌تاثیر قرار دهد و ریسک‌پذیری غیرمنطقی را تحریک کند. هیجان سودهای احتمالی بزرگ یا ترس از زیان‌های سنگین، ممکن است باعث شود معامله‌گر از استراتژی‌های منطقی فاصله گرفته و تصمیمات عجولانه یا احساسی بگیرد.

انواع لوریج در فارکس و مقایسه آنها

در بازار فارکس، بروکرهای مختلف ممکن است انواع متفاوتی از اهرم را به مشتریان خود ارائه دهند. دو نوع اصلی آن عبارتند از: اهرم ثابت (Fixed Leverage) و اهرم شناور (Dynamic Leverage).

لوریج ثابت (Fixed Leverage) در بروکرهای قدیمی

لوریج ثابت به این معناست که نسبت اهرم ارائه‌شده توسط بروکر، برای همه معاملات و در تمام شرایط بازار یکسان و ثابت است. این نسبت، بدون توجه به حجم معامله، نوع جفت‌ارز، یا نوسانات بازار، تغییر نمی‌کند.

بروکرهای قدیمی‌تر یا برخی بروکرهای خاص ممکن است این مدل اهرم را ارائه دهند، تا سادگی بیشتری در محاسبه مارجین برای معامله‌گر فراهم شود. با این حال، این نوع اهرم انعطاف‌پذیری کمتری را برای بروکر در مدیریت ریسک خود به همراه دارد، به خصوص در شرایط پرنوسان بازار.

لوریج شناور (Dynamic Leverage) در بروکرهای مدرن

لوریج شناور (یا متغیر) سیستمی است که در آن نسبت اهرم بر اساس فاکتورهای مختلفی مانند حجم کل معاملات باز شما، نوسانات بازار و حتی نوع نماد معاملاتی تغییر می‌کند. این سیستم به بروکر اجازه می‌دهد تا ریسک خود را بهتر مدیریت کند.

به‌عنوان مثال، ممکن است بروکر برای حجم‌های معاملاتی کوچک، اهرم بالاتری (مثلا 1:500) ارائه دهد، اما با افزایش حجم پوزیشن‌های باز شما، اهرم را به صورت پلکانی کاهش دهد (مثلا به 1:200 یا 1:100). این کار ریسک بروکر را در مواقعی که معامله‌گران حجم بالایی را با اهرم زیاد در دست دارند، کنترل می‌کند و در بروکرهای مدرن رایج‌تر است.

نحوه محاسبه لوریج شناور بر اساس حجم معامله:

نحوه محاسبه لوریج شناور بر اساس حجم معامله به این صورت است که بروکر یک جدول پلکانی برای اهرم ارائه می‌دهد. در این سیستم، برای حجم‌های کوچک‌تر معامله، اهرم بالاتری اعمال می‌شود (مثلا 1:500)، با افزایش تدریجی حجم کلی پوزیشن‌های باز شما، اهرم به صورت پله‌ای کاهش می‌یابد (مثلا 1:200، سپس 1:100) و مارجین مورد نیاز برای هر بخش از حجم معامله، بر اساس اهرم مربوط به آن پله محاسبه شده و سپس با هم جمع می‌شود تا کل مارجین مورد نیاز به دست آید.

مقایسه لوریج در بازار فارکس با سایر بازارها (ارز دیجیتال، سهام)

اهرم لوریج یک ابزار رایج در بسیاری از بازارهای مالی است، اما میزان و نحوه استفاده از آن می‌تواند تفاوت‌های چشمگیری داشته‌باشد.

فارکس:

بازار فارکس معمولا بالاترین سطوح اهرم را در بین بازارهای مالی ارائه می‌دهد. نسبت‌های اهرمی مانند 1:100، 1:200، 1:500 و حتی بالاتر بسیار رایج هستند. در فارکس به دلیل نوسانات نسبتا پایین‌تر جفت‌ارزهای اصلی در مقایسه با ارزهای دیجیتال یا برخی سهام، نیاز به اهرم بالا برای معامله‌گران خرد وجود دارد، تا بتوانند از حرکات کوچک قیمت سود قابل‌توجهی کسب کنند.

ازطرفی بازار فارکس بسیار نقدشونده است، که این امر به بروکرها اجازه می‌دهد اهرم‌های بالا را با ریسک قابل مدیریت‌تری ارائه دهند.

ارز دیجیتال:

اهرم هم ارائه می‌شود، اما معمولا کمی پایین‌تر از فارکس است. نسبت‌های اهرمی مانند 1:10، 1:20، 1:50 و در برخی پلتفرم‌ها تا 1:125 یا حتی 1:200 هم دیده می‌شود. درواقع ارزهای دیجیتال به دلیل نوسانات بسیار بالای خود شناخته شده‌اند.

ارائه اهرم‌های بسیار بالا در این بازار، ریسک لیکویید شدن (از دست دادن کل سرمایه) را برای معامله‌گران به شدت افزایش می‌دهد. صرافی‌ها و پلتفرم‌ها برای محافظت از خود و کاربران، اهرم‌های معقول‌تری ارائه می‌کنند. همچنین مقررات در بازار ارزهای دیجیتال هنوز در حال توسعه است و می‌تواند بسته به منطقه و صرافی بسیار متفاوت باشد، که این موضوع بر حداکثر اهرم ارائه‌شده تاثیر می‌گذارد.

سهام:

در بازار سهام، سطح اهرم به‌طور قابل‌توجهی پایین‌تر از فارکس و حتی ارزهای دیجیتال است. برای معامله‌گران خرد، اهرم معمولا بین 1:2 تا 1:4 (مثلا 1:2 برای معاملات عادی و تا 1:4 برای معاملات روزانه در برخی شرایط) است. بازار سهام ذاتا نوسانات بیشتری نسبت به جفت‌ارزهای اصلی فارکس دارد و هر سهم می‌تواند تحت‌تاثیر اخبار و رویدادهای خاص شرکت قرار گیرد.

این امر باعث می‌شود که اهرم بالا ریسک بسیار زیادی را به معامله‌گر تحمیل کند. ازطرفی بازار سهام به‌شدت تحت نظارت نهادهای مالی است و قوانین سختگیرانه‌ای درباره استفاده از اهرم با هدف حمایت از سرمایه‌گذاران، وضع شده‌اند.

بهترین میزان لوریج برای معامله‌گران مبتدی و حرفه‌ای

انتخاب بهترین میزان اهرم به عوامل مختلفی از جمله سبک معاملاتی، تجربه، تحمل ریسک و سرمایه اولیه معامله‌گر بستگی دارد. هیچ بهترین مطلقی وجود ندارد، اما می‌توان راهنمایی‌هایی برای گروه‌های مختلف ارائه داد.

لوریج مناسب برای اسکالپرها (Scalpers) و معامله‌گران روزانه

اسکالپرها و معامله‌گران روزانه به‌دنبال کسب سود از حرکات کوچک قیمت در بازه‌های زمانی کوتاه (دقیقه‌ها یا ساعت‌ها) هستند. برای این سبک‌ها معمولا به اهرم بالاتری نیاز است، زیرا هدف آن‌ها گرفتن سودهای کوچک در هر معامله است. اهرم بالا به آن‌ها اجازه می‌دهد حجم‌های بزرگتری را معامله کنند، تا حتی از نوسانات چند پیپی هم سود قابل‌توجهی کسب کنند. اهرم‌های 1:200 تا 1:500 یا حتی بالاتر (در بروکرهایی که اجازه می‌دهند) برای این معامله‌گران می‌تواند مناسب باشد.

لوریج ایمن برای معامله‌گران بلندمدت (Swing Traders)

معامله‌گران بلندمدت یا سوئینگ تریدرها، پوزیشن‌های خود را برای چند روز یا چند هفته باز نگه می‌دارند، تا از حرکات قیمتی بزرگ‌تر بهره ببرند. برای این سبک از آنجاییکه پوزیشن‌ها برای مدت طولانی‌تری باز هستند، احتمال نوسانات بزرگتر و حرکت بازار در خلاف جهت پیش‌بینی معامله‌گر بیشتر است. اهرم بالا می‌تواند به سرعت منجر به کال مارجین شود. اهرم‌های 1:20 تا 1:100 برای این دسته از معامله‌گران معمولا ایمن‌تر و مناسب‌تر هستند.

محدودیت‌های قانونی لوریج در بروکرهای مختلف (رگولاتوری‌های FCA, ASIC)

نهادهای نظارتی مالی یا همان رگولاتوری‌ها در سراسر جهان برای حمایت از معامله‌گران خرد، محدودیت‌هایی را بر میزان اهرم ارائه‌شده توسط بروکرها اعمال می‌کنند. این محدودیت‌ها بسته به رگولاتور و حتی نوع دارایی متفاوت است:

رگولاتوری FCA بریتانیا:

طبق محدودیت‌های این رگولاتوری، حداکثر اهرم برای جفت‌ارزهای اصلی 1:30، برای جفت‌ارزهای فرعی و طلا 1:2، برای کالاها (غیر از طلا) و شاخص‌های اصلی 1:10، برای سهام 1:5 و برای ارزهای دیجیتال 1:2 است.

رگولاتوری ASIC استرالیا:

طبق محدودیت‌های این رگولاتوری؛ حداکثر اهرم برای جفت‌ارزهای اصلی 1:30، برای جفت‌ارزهای فرعی، طلا و شاخص‌های اصلی 1:20، برای کالاها و شاخص‌های فرعی 1:10 و برای سهام و سایر دارایی‌ها 1:5 است.

نحوه محاسبه لوریج و مارجین مورد نیاز

محاسبه لوریج و مارجین موردنیاز، ازطریق یک فرمول ساده انجام می‌شود.

فرمول محاسبه مارجین بر اساس لوریج

مارجین مورد نیاز از تقسیم ارزش کل معامله بر نسبت اهرم به دست می‌آید. این مبلغ به‌عنوان وثیقه برای باز نگه داشتن موقعیت معاملاتی شما توسط بروکر بلوکه می‌شود.

مثال محاسبه مارجین برای جفت ارز (EUR/USD) با لوریج 1:50:

برای معامله یک لات استاندارد (100,000 واحد) جفت ارز (EUR/USD) با اهرم 1:50، مارجین مورد نیاز 2,000 دلار خواهد بود. این یعنی شما تنها با 2,000 دلار می‌توانید 100,000 دلار از این جفت ارز را کنترل کنید.

ماشین‌حساب آنلاین لوریج و مارجین:

ماشین‌حساب‌های آنلاین لوریج و مارجین ابزارهای کاربردی هستند، که به معامله‌گران کمک می‌کنند تا به سرعت مارجین لازم برای معاملات خود را محاسبه کنند. با وارد کردن حجم معامله، اهرم و نماد، این ماشین‌حساب‌ها بلافاصله میزان وثیقه مورد نیاز را نمایش می‌دهند.

مدیریت ریسک در معاملات اهرمی

معاملات اهرمی، با وجود پتانسیل سود بالا، ریسک قابل‌توجهی هم دارند. مدیریت صحیح ریسک برای محافظت از سرمایه شما حیاتی است.

تنظیم Stop-Loss و Take-Profit در معاملات لوریج‌دار

حد ضرر یا همان (Stop-Loss، ابزاری ضروری برای محدود کردن زیان‌های احتمالی شما در معاملات اهرمی است. با تنظیم آن، اگر قیمت به سطحی خاص برسد، معامله شما به‌طور خودکار بسته می‌شود. در حالیکه حد سود (Take-Profit) به شما امکان می‌دهد تا در صورت رسیدن قیمت به سطح سود مطلوب، معامله را به‌طور خودکار ببندید و سود خود را تثبیت کنید.

استراتژی‌های کاهش ریسک در معاملات اهرمی

برای به حداقل رساندن ریسک در معاملات اهرمی، اتخاذ استراتژی‌های مشخصی ضروری است. این شامل برنامه‌ریزی دقیق پیش از ورود به هر معامله و پایبندی به اصول مدیریت سرمایه می‌شود:

استفاده از حجم معامله مناسب (Risk Management):

انتخاب حجم معامله مناسب به این معناست، که شما هرگز بیش از درصدی مشخص از سرمایه خود را در یک معامله ریسک نکنید. این کار از زیان‌های سنگین در صورت حرکت ناگهانی بازار جلوگیری کرده و به شما امکان می‌دهد در بلندمدت در بازار باقی بمانید.

ترکیب لوریج با تحلیل تکنیکال و فاندامنتال:

برای کاهش ریسک، همیشه اهرم را با تحلیل‌های جامع تکنیکال و فاندامنتال ترکیب کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرید و نقاط ورود و خروج معتبرتری را بر اساس داده‌های واقعی بازار و نه فقط حدس و گمان، شناسایی کنید.

مقایسه بروکرهای فارکس از نظر حداکثر لوریج

میزان اهرم ارائه‌شده توسط بروکرهای فارکس می‌تواند به‌طور چشمگیری متفاوت باشد، که این موضوع اغلب به محل فعالیت و نهاد نظارتی آن‌ها بستگی دارد.

بروکرهای با لوریج بالا (1:1000 تا 1:3000)

این بروکرها معمولا در مناطق با مقررات آزادتر فعالیت می‌کنند. آن‌ها اهرم‌های بسیار بالایی را تا 1:1000 یا حتی 1:3000 ارائه می‌دهند، که به معامله‌گران اجازه می‌دهد با سرمایه اولیه بسیار ناچیز، حجم‌های عظیم معامله کنند.

بروکرهای رگوله‌شده با لوریج محدود (1:30 تا 1:500)

این بروکرها تحت نظارت نهادهای مالی معتبر و سختگیر فعالیت می‌کنند. به منظور حمایت از معامله‌گران خرد، حداکثر اهرم آن‌ها به شدت محدود شده و معمولا برای جفت‌ارزهای اصلی 1:30 است، اگرچه ممکن است برای مشتریان حرفه‌ای یا در مناطق خاص به 1:500 هم برسد.