در بازار مالی فارکس (Forex)، پیپ و پیپت دو واحد اندازه‌گیری اساسی هستند که برای تحلیل دقیق نوسانات قیمت، محاسبه سود و زیان، تعیین اسپرد و مدیریت ریسک به کار می‌روند. پیپ کوچک‌ترین واحد تغییر قیمت در بازار فارکس و پیپت یک دهم پیپ است. با این توصیفات می‌توان گفت درک و نحوه استفاده صحیح این دو شاخص برای هر معامله‌گر فارکس ضروری است. در ادامه با وینگومارکتس همراه باشید تا شما را به نحوه محاسبه سود و زیان از طریق پیپ و پیپت بیشتر آشنا کنیم.
پیپ (Pip) چیست؟
پیپ (Pip) مخفف “Percentage in Point” به معنای درصد برحسب نقطه است و یکی از مفاهیم مهم در بازارهای مالی و به خصوص در بازار فارکس محسوب می‌شود. همانطور که در ابتدای صحبتمان هم اشاره کردیم پیپ، کوچک‌ترین واحد تغییر قیمت در یک جفت ارز است.
در بیشتر جفت ارزها (مثل EUR/USD یا GBP/USD)، یک پیپ معادل ۰.۰۰۰۱ (یک ده هزارم) است. برای مثال اگر نرخ EUR/USD از 1.1000 به 1.1001 تغییر کند، در اینجا ارزش این جفت ارز ۱ پیپ افزایش داشته است.
با این حال باید بدانید که در جفت ارزهایی که ین ژاپن (JPY) طرف دوم آنهاست (مثل USD/JPY)، یک پیپ معادل ۰.۰۱ (یک صدم) در نظر گرفته می‌شود. برای مثال اگر نرخ جفت ارز USD/JPY از 150.00 به 150.01 برسد، به معنای افزایش ۱ پیپ در این جفت ارزش است.
دلیل اهمیت پیپ در فارکس چیست؟
این شاخص در بازار مالی فارکس به چند دلیل اهمیت زیادی دارد که عبارتند از:
یک معیار مهم برای سود و زیان است.
میزان ریسک و حد ضرر بر اساس این شاخص تعیین می‌شود.
پیپ یک روش استاندارد برای اندازه‌گیری تغییر قیمت در بازار فارکس است.
نمایش اعشاری قیمت در فارکس
در بازار fxنحوه نمایش قیمت به‌صورت اعشاری تعیین‌کننده مفهوم پیپ است , قیمت‌ها به یکی از دو شکل زیر ارائه می‌شوند:
نمایش چهار رقم اعشار برای مثال
نمایش دو رقم اعشار
نمایش چهار رقم اعشار
در بیشتر جفت ارزهای بدون ین (مانند EUR/USD یا GBP/USD)، قیمت تا چهار رقم بعد از اعشار نمایش داده می‌شود. در این صورت یک پیپ برابر 0.0001 از قیمت است. برای مثال
اگر قیمت یک جفت ارز چهار رقم اعشار از 1.2345 به 1.2346 برسد، یعنی 1 پیپ افزایش داشته است.
نمایش دو رقم اعشار
جف ارزهای شامل ین ژاپن (JPY) مانند USD/JPY تا دو رقم بعد از اعشار نمایش داده می‌شوند. در این صورت یک پیپ برابر 0.01 است. برای مثال اگر قیمت یک جفت ارزش از 109.21 به 109.22 برسد، یعنی 1 پیپ حرکت کرده است.
چرا پیپ یک معیار جهانی است و همه بروکرها از آن استفاده می‌کنند؟ در جواب باید بگوییم پیپ زبان مشترک فارکس است و تمام پلتفرم‌های محبوب مثل MetaTrader 4/5، cTrader و غیره از استاندارد پیپ استفاده می‌کنند. ضمن اینکه این شاخص برای محاسبه سود و زیان در فارکس، پیپ نقش تعیین‌کننده‌ای دارد.
پیپت (Pipette) چیست؟
همانگونه که در ابتدای بحث هم اشاره کردیم پیپت (Pipette) یک واحد کوچکتر از پیپ (یک دهم پیپ) است که از آن برای اندازه‌گیری دقیق‌تر تغییرات قیمت استفاده می‌شود. به عبارت دیگر این شاخص برای اندازه‌گیری نوسانات بسیار جزئی کاربرد دارد.
در جفت‌ارزهایی که تا ۴ اعشار نمایش داده می‌شوند (مانند EUR/USD)، پیپت مربوط به مشخصه پنجم اعشار است. اما برای ارزهای دوم رقم اعشار، این عدد به سومین اعشار منتقل می‌شود.
برای مثال در جفت ارز EUR/USD انتقال از 1.30542 به 1.30543 به معنای تغییر ۱ پیپت (۰.۰۰۰۰۱) است. در جفت ارز USD/JPY تغییر از 107.432 به 107.433به معنای تغییر ۱ پیپت (۰.۰۰۱) است.
چرا پیپت به وجود آمد؟
این شاخص اهمیت زیادی دارد و به دلایل زیاد آن را در محاسبات بازار مالی فارکس وارد کرده‌اند:
دارای دقت بیشتر برای تحلیل جفت ارزهای فراتر از چهار رقم اعشار با اسپرد بسیار کم
مناسب برای محاسبات در نوسانات بسیار کوچکتر
نمایش اعشاری پیپت
این شاخص برای نمایش اعشاری جفت ارزهای با پنج و سه رقم اعشار کاربرد دارد. به این صورت که:
برای پنج رقم اعشار
برای جفت‌ارزهایی مثل EUR/USD، GBP/USD که تا چهار رقم اعشار قیمت‌گذاری می‌شوند، پیپت مربوط به رقم پنجم اعشار است. برای مثال وقتی قیمت جفت ارزهای چهار رقم اعشار از 1.23456 به 1.23457 تغییر می‌کند، یعنی حرکت ۱ پیپت مساوی با 0.00001 بوده است.
برای سه رقم اعشار
در جفت‌ارزهای سه رقم اعشار مثل ین ژاپن (USD/JPY)، قیمت تا دو رقم اعشار منتشر می‌شود و در اینجا پیپت رقم سوم اعشار است. برای مثال وقتی قیمت یک جفت ارز دو رقم اعشار از 109.123 به سمت 109.124 حرکت می‌کند، یعنی تغییر ۱ پیپت برابر با 0.001 بوده است.
اهمیت پیپت برای استراتژی‌های خاص
برخی استراتژی‌ها مثل اسکالپینگ که بر روی نوسانات بسیار کم متمرکز هستند، پیپت نقش بسیار مهمی را برعهده دارد. به هر حال معامله‌گران در این استراتژی‌ها به دنبال حرکات بسیار کوچک (کمتر از 5 پیپت) هستند، که وجود این شاخص برای محاسب سود و زیان ضروری است.
به عبارت دیگر، نمایش قیمت تا رقم پیپت (۵ رقم اعشار برای جفت‌های غیرJPY و یا ۳ رقم برای جفت‌های یِن) به تریدرها این امکان را می‌دهد تا با دقت بیشتری نقاط ورود/خروج را انتخاب کنند و یا حتی روی منحنی‌های بسیار ریز بازار متمرکز شوند.
نحوه محاسبه ارزش هر پیپ (Pip Valua)
فرمول ساده برای جفت‌ارزهای اصلی (غیر ین)
فرمول محاسبه ارزش هر پیپ برای جفت ارزهایی مانند EUR/USD، GBP/USD، USD/CAD و … عبارت است از:
(0.0001 ÷ نرخ تبدیل) × حجم معامله (واحد) = Pip Value
در این فرمول:
0.0001 عدد یک پیپ (چهارمین اعشار) است.
نرخ تبدیل نرخ جاری جفت ارز (مانند 1.2000) است.
حجم معامله نیز بر حسب واحد معاملاتی (مثلاً 100,000 برای ۱ لات استاندارد) است.
برای مثال در جفت ارز EUR/USD با نرخ 1.1000 و حجم ۱ لات (100,000 واحد) پیپ به صورت محاسبه می‌شود:
÷ 1.1000) × 100,000 = 9.09 دلار
یعنی ارزش هر پیپ برابر با ۹.۰۹ دلار است.
فرمول برای جفت ارزهای شامل JPY
از آنجا که در جفت‌هایی مثل USD/JPY، EUR/JPY و… پیپ در دومین رقم اعشار است، از 0.01 استفاده می‌شود. بنابراین فرمول محاسبه آن به صورت زیر است:
Pip Value = (0.01 ÷ نرخ تبدیل) × حجم معامله
در مواردی که ارز حساب با ارز دوم (Quote currency) تفاوت داشته باشد، (مثل EUR/JPY با حساب USD)، ابتدا ارزش پیپ را بر حسب ارز دوم محاسبه و سپس با نرخ تبدیل به ارز حساب، تبدیل می‌کنند.
نقش ارز پایه و ارز مظنه در محاسبه پیپ
ارز پایه و ارز مظنه در محاسبه ارزش هر پیپ در معاملات فارکس نقش مهمی را برعهده دارند. در واقع این دو ارز تعیین می‌کنند ارزش پیپ چطور محاسبه شود. به این صورت که ارز پایه یا همان ارز اول در جفت (مثلاً EUR در EUR/USD)، مقدار ثابتی است که در معامله خریداری می‌شود. در این میان ارز دوم یا ارز مظنه (مثلاً USD در EUR/USD) برای خرید ۱ واحد از ارز پایه پرداخت می‌شود. بنابراین هر دو ارز در محاسبه و مقدار پیپ موثر هستند.
تاثیر حجم معاملات بر ارزش هر پیپ
بی‌تردید حجم معامله می‌تواند بر روی ارزش هر پیپ تاثیر داشته باشد. در جدول زیر می‌توانید رابطه انواع لات و ارزش پیپ را مشاهده کنید:
ارزش تقریبی هر پیپ | حجم (واحد) | نوع لات |
10 دلار | 100.000 | استاندارد |
1 دلار | 10.000 | مینی |
0.10 دلار | 1000 | میکرو |
در واقع هر چقدر حجم معاملات افزایش پیدا می‌کند، برای مثال از میکرو به سمت استاندارد می‌رود، ارزش هر پیپ نیز به صورت خطی افزایش می‌یابد. برای مثال در یک معامله میکرو لات ارزش پیپ 0.10 دلار و در معامله استاندارد لات، ارزش هر پیپ 1 دلار محاسبه می‌شود که در جدول بالا نیز به آن اشاره کرده‌ایم.
هر چقدر لات یا حجم معامله بیشتر می‌شود، شاهد نوسان بیشتر در ارزش هر پیپ نیز هستیم. به طوری که ریسک و سود بالقوه معامله نیز افزایش پیدا می‌کند. با این حال اگر حجم معامله را متناسب انتخاب کرده باشید، می‌توانید ریسک را به شکل بهتری مدیریت کنید.
پیپ، پیپت و ارتباط آن با سود و زیان
فرمول کلی محاسبه سود و زیان با کمک پیپ به صورت زیر است:
سود/زیان = تعداد پیپ × مبلغ ارزش هر پیپ
برای مثال اگر جفت ارز EUR/USD را با لات استاندارد در نظر بگیریم که آن نرخ برابر با 1.2000 و حجم ۱ لات استاندارد (100,000) باشد، در این صورت ارزش هر پیپ به صورت زیر خواهد بود:
8.3 دلار = (0.0001 ÷ 1.2000) × 100,000
به طور کلی هرچقدر حجم معامله بیشتر باشد، ارزش هر پیپ نیز افزایش می‌یابد.
تاثیر اسپرد بر محاسبه پیپ
برای درک تاثیر اسپرد بر محاسبه ارزش پیپ و سود و زیان معامله، ابتدا باید با مفهوم این اصطلاح آشنا شوید. در واقع اسپرد همان هزینه معامله یا تفاوت بین “قیمت خرید” و “قیمت فروش” است که اندازه آن با واحد پیپ بیان می‌شود. برای مثال فاصله 1.1330 تا 1.1333 برابر با ۳ پیپ است.
اسپرد از سود معاملات کم می‌شود و بنابراین محاسبه آن در هر معامله اهمیت زیادی دارد. برای مثال اگر در معامله جفت ارز EUR/USD با اسپرد ۳ پیپ وارد شوید و بعد از آن سودتان 10 پیپ افزایش یابد، در این صورت شما فقط 7 پیپ سود بدست آورده‌اید.
اهمیت اسپرد در استراتژی‌های مختلف
برخی استراتژی‌ها از جمله معاملات کوتاه مدت (مثل اسکالپینگ‌ها) که بر روی حرکات جزئی (چند پیپی) متمرکز هستند) بیشتر تحت تاثیر اسپرد قرار می‌گیرند. به هر حال اسپرد در این معاملات بخش زیادی از سود را می‌بلعد. اما تریدرهای بلندمدت کمتر تحت تاثیر اسپرد قرار می‌گیرند؛ زیرا در حرکات قیمتی بزرگ، اسپرد اهمیت زیادی ندارد.
برای محاسبه اسپرد برحسب پیپ از فرمول زیر استفاده می‌شود:
سود/زیان واقعی (پیپ) = سود/زیان خام (پیپ) − اسپرد (پیپ)
اهمیت پیپ و پیپت در مدیریت ریسک
در بازار مالی فارکس پیپ و پیپت دو شاخص بسیار مهم برای اندازه‌گیری تغییرات قیمت و مدیریت ریسک هستند. درک دقیق این مفاهیم به شما کمک می‌کند تا استراتژی‌های معاملاتی مؤثرتری ایجاد کنید و از نوسانات بازار بهره‌مند شوید.
به طور کلی پیپ و پیپت به چند شکل در مدیریت ریسک معاملات نقش دارند که عبارتند از:
تعیین اندازه موقعیت
با محاسبه ارزش هر پیپ، می‌توانید اندازه موقعیت معاملاتی خود را به نحوی تنظیم کنید که ریسک هر معامله در سطح مقبول قرار بگیرد. همانطور که اشاره کردیم این ویژگی در استراتژی‌هایی مانند اسکالپینگ که به دقت بالایی نیاز دارند، اهمیت بیشتری دارد.
محاسبه نسبت ریسک به ریوارد
با استفاده از دو شاخص پیپ و پیپت، می‌توانید نسبت ریسک به ریوارد را محاسبه کنید. برای مثال، اگر حد ضرر یک معامله ۳۰ پیپ و حد سود آن ۶۰ پیپ باشد، نسبت ریسک به ریوارد در این معامله ۱:۲ خواهد بود. این محاسبه در تصمیم‌گیری‌های آگاهانه کمک زیادی به شما می‌کند.
تنظیم دقیق دستورات توقف ضرر و سود
یکی دیگر از دلایل اهمیت پیپ و پیپت در مدیریت ریسک به تنظیم دقیق دستورات برای جلوگیری از ضرر مربوط می‌شود. در واقع پیپت به شما این امکان می‌دهد تا دستورات توقف ضرر و سود خود را با دقت بیشتری تنظیم کنید. این قابلیت می‌تواند در استراتژی‌های کوتاه‌مدت بسیار مفید باشد.
ارزیابی تأثیر نوسانات بازار
وقتی درک بهتری از حرکت‌های پیپ و پیپت داشته باشید، می‌توانید به راحتی نوسانات بازار را ارزیابی و استراتژی‌های خود را بر اساس شرایط فعلی بازار تنظیم کنید.
نسبت ریسک به ریوارد
نسبت ریسک به ریوارد یکی از اصول کلیدی در مدیریت ریسک و سرمایه‌گذاری است که به شما کمک می‌کند تا تعادل بین ریسک و پاداش هر معامله را ارزیابی کنید. این نسبت نشان‌دهنده میزان ریسکی است که برای دستیابی به سود معین می‌پذیرید و به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:
نسبت ریسک به ریوارد ریسکپاداش =
برآورد نسبت ریسک به ریوارد در مدیریت ریسک اهمیت زیادی دارد و از آن می‌توانید برای مواقع زیر استفاده کنید:
ارزیابی سودآوری بلندمدت
جلوگیری از تصمیم‌گیری‌های احساسی
کنترل معامله و جلوگیری از زیان‌های بزرگ
تعیین حد ضرر و حد ریسک براساس پیپ
حد ضرر و ریسک می‌تواند براساس پیپ مشخص شود که یکی از اصول اساسی در مدیریت ریسک و حفظ سرمایه در بازار فارکس است. در واقع با این کار می‌توانید میزان ریسک هر معامله را کنترل و از زیان‌های بزرگ جلوگیری کنید.
برای تعیین حد ضرر و حد سود بر اساس پیپ ابتدا باید میزان ریسک و پاداش مورد نظر خود را مشخص کنید. سپس، با توجه به این مقادیر، باید فاصله مناسب از نقطه ورود را برای حد ضرر و حد سود تعیین کنید.
اهمیت درک واقعی ارزش پول در هر پیپ
وقتی ارزش واقعی هر پیپ را درک کرده باشید، شانس بیشتری برای موفقیت در معاملات و مدیریت ریسک خواهید داشت. در این صورت می‌توانید میزان سود و زیان احتمالی هر معامله را پیش‌بینی و استراتژی‌های معاملاتی خود را بهینه کنید. به طور کلی اهمیت درک واقعی ارزش پول در هر پیپ عبارت است از:
قابلیت محاسبه دقیق سود و زیان
تعیین حجم مناسب برای هر معامله (به خصوص در زمان استفاده از لوریج)
مدیریت ریسک و نسبت ریسک به ریوارد
ابزارهای کمکی برای محاسبه پیپ و پیپت
در بازار Forex تعداد زیادی ابزارهای آنلاین و نرم‌افزارهای معاملاتی وجود دارد که از آن‌ها برای محاسبه ارزش پیپ و پیپت استفاده می‌شود. این ابزارها در مدیریت ریسک، تعیین حجم مناسب معاملات و پیش‌بینی سود و زیان کاربرد زیادی دارند که عبارتند از
ماشین‌حساب‌های آنلاین محاسبه پیپ
اولین ابزاری که برای محاسبه پیپ و پیپت کاربرد دارد، ماشین‌های آنلاین هستند. تعدادی از این ماشین حساب‌ها عبارتند از:
ماشین‌حساب FXMaxi: این ابزار به شکل رایگان در دسترس قرار دارد که می‌توانید با وارد کردن جفت‌ارز، حجم معامله و ارز پایه حساب، ارزش هر پیپ را محاسبه کنید.
ماشین حساب آرون گروپس: این ابزار به ثبت‌نام نیاز ندارد و محاسبه آنی و دقیقی را از ارزش پیپ ارائه می‌دهد.
ماشین محاسبه FXverify: این ابزار به‌صورت رایگان در دسترس است که از طریق آن می‌توانید ارزش پیپ را در هر جفت‌ارز، سریع و آسان محاسبه کنید.
ماشین‌حساب پیپ ولیو: این ماشین حساب به بروکر موند اف ایکس تعلق دارد که با وارد کردن اطلاعاتی مانند جفت‌ارز، ارز سپرده، اندازه معامله و تعداد پیپ‌ها، ارزش هر پیپ را محاسبه می‌کند.
نرم‌افزارهای معاملاتی با قابلیت محاسبه پیپ
در کنار ماشین حساب‌های محاسبه پیپ و پیپت باید به نرم‌افزارهای معاملاتی مانند MetaTrader 4 (MT4) و MetaTrader 5 (MT5) نیز اشاره کنیم. این پلتفرم‌ها دارای ابزارهای داخلی برای محاسبه ارزش پیپ هستند که با وارد کردن حجم معامله و جفت‌ارز، ارزش پیپ را به‌صورت آنی برایتان نمایش می‌دهند.
اهمیت تمرین با حساب دمو برای آشنایی عملی با ارزش پیپ
حتماً زیاد شنیده‌اید که معامله‌گران مبتدی فارکس قبل از اینکه به طور عملی در این بازار خرید و فروشی را انجام دهند، ابتدا باید یک حساب دمو برای خود ایجاد کنند. در بروکر وینگو این قابلیت فراهم است تا بتوانید برای خود یک حساب دمو بسازید و برای آشنایی عملی با ارزش پیپ و پیپت، از طریق آن تمرین کنید.
در واقع این حساب رایگان وینگو به معامله‌گران مبتدی کمک می‌کند تا بدون ریسک مالی، مهارت‌های معاملاتی خود را تقویت کنند و با شرایط واقعی بازار آشنا شوند.
در آخر
پیپ و پیپت دو شاخص بسیار مهم برای تحلیل دقیق نوسانات قیمت، تعیین اسپرد، مدیریت ریسک و محاسبه سود و زیان در بازار مالی فارکس هستند که اهمیت زیادی دارند. در این مطلب ضمن معرفی پیپ و پیپت به نحوه محاسبه ارزش آن‌ها نیز پرداختیم. در نهایت باید گفت هر معامله‌گری برای حضور در فارکس به این دو شاخص نیاز دارد. امیدواریم این مطلب برایتان کاربردی و مفید بوده باشد.
