جدول همبستگی جفت ارزها در فارکس ابزاری است، که رابطه آماری بین حرکات قیمتی دو جفت ارز مختلف را نشان می‌دهد. این همبستگی می‌تواند مثبت باشد یعنی جفت ارزها در یک جهت حرکت کنند، منفی باشد یعنی جفت ارزها در جهت مخالف حرکت کنند، یا نزدیک به صفر باشد یعنی رابطه مشخصی بین آنها وجود نداشته‌باشد. معامله‌گران از این جدول برای مدیریت ریسک از طریق اجتناب از همپوشانی بیش‌ازحد ریسک، تنوع بخشیدن به سبد معاملات، و شناسایی فرصت‌های معاملاتی استفاده می‌کنند. ضریب همبستگی معمولا بین -1 تا +1 است، که -1 نشان‌دهنده همبستگی منفی کامل و +1 نشان‌دهنده همبستگی مثبت کامل است.
همبستگی ارزها (Currency Correlation) چیست؟
همبستگی ارزها در فارکس، میزان رابطه آماری بین حرکات قیمتی دو جفت ارز مختلف را نشان می‌دهد. این رابطه با ضریبی بین -1 تا +1 اندازه‌گیری می‌شود. همبستگی مثبت یا ضریب نزدیک به +1 نشان می‌دهد، که جفت ارزها تمایل دارند در یک جهت حرکت کنند. همبستگی منفی یا ضریب نزدیک به -1 نشان می‌دهد، که جفت ارزها تمایل دارند در جهت مخالف حرکت کنند. بدون همبستگی یا ضریب نزدیک به 0 نشان می‌دهد، که هیچ رابطه مشخصی بین حرکات آنها وجود ندارد. این مفهوم به معامله‌گران کمک می‌کند تا ریسک را مدیریت کرده و تصمیمات بهتری برای تنوع بخشیدن به سبد معاملات خود بگیرند.
تعریف علمی همبستگی در بازار فارکس
در بازار فارکس، همبستگی (Correlation) یک مفهوم آماری است، که میزان و جهت رابطه خطی بین حرکات قیمتی دو جفت ارز مختلف یا سایر دارایی‌ها را اندازه‌گیری می‌کند. این رابطه با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون محاسبه می‌شود، که عددی بین -1 تا +1 را نشان می‌دهد:
- همبستگی مثبت کامل (1+): به این معنی است که دو جفت ارز همیشه در یک جهت و با نسبت مشابه حرکت می‌کنند. یعنی اگر یکی بالا برود، دیگری هم به همان اندازه بالا می‌رود و برعکس.
- همبستگی منفی کامل (1-): به این معنی است که دو جفت ارز همیشه در جهت مخالف و با نسبت مشابه حرکت می‌کنند. یعنی اگر یکی بالا برود، دیگری به همان اندازه پایین می‌آید و برعکس.
- همبستگی صفر (0): به این معنی است که هیچ رابطه خطی قابل تشخیصی بین حرکات قیمتی دو جفت ارز وجود ندارد و حرکات آنها مستقل از یکدیگر است.
- همبستگی‌های میانی (مثل +0.7 یا -0.5): نشان‌دهنده وجود یک رابطه، اما نه یک رابطه کامل، بین حرکات قیمتی هستند. هرچه این عدد به +1 یا -1 نزدیک‌تر باشد، رابطه قوی‌تر است.
با استفاده از حساب دمو در فارکس، مهارت‌های معاملاتی خود را بدون ریسک تقویت کنید.
فرمول محاسبه ضریب همبستگی (Correlation Coefficient)
برای محاسبه ضریب همبستگی در بازار فارکس، از فرمول ضریب همبستگی پیرسون استفاده می‌کنیم. این فرمول رابطه خطی بین حرکات قیمتی دو جفت ارز X و Y را اندازه می‌گیرد:
در این فرمول:
(r) برابر است با ضریب همبستگی بین دو جفت‌ارز X و Y. این مقدار نهایی است که نشان‌دهنده قدرت و جهت رابطه خطی بین دو جفت ارز است. مقدار r همیشه بین -1 و +1 است.
(Xi)؛ هر مشاهده داده از متغیر اول است، به‌عنوان مثال، قیمت‌های بسته شدن روزانه یک جفت ارز مانند یورو/دلار آمریکا در یک دوره زمانی مشخص.
(Yi)؛ هر مشاهده داده از متغیر دوم است، به‌عنوان مثال، قیمت‌های بسته شدن روزانه جفت ارز دیگری مانند پوند استرلینگ/دلار آمریکا در همان دوره زمانی.
(Xˉ (X-bar))؛ میانگین تمام مشاهدات متغیر اول (X)
تفسیر اعداد مثبت/منفی (۱ تا -۱)
ضریب همبستگی بین دو جفت ارز عددی است، که بین -1 و +1 قرار می‌گیرد و نشان‌دهنده قدرت و جهت رابطه حرکات قیمتی آنها است. درک این اعداد برای معامله‌گران بسیار مهم است:
همبستگی مثبت (اعداد نزدیک به +1): وقتی ضریب همبستگی به 1+ نزدیک است (مثلا 0.85+ یا 0.90+)، به این معنی است که دو جفت ارز تمایل دارند در یک جهت و تقریبا همزمان حرکت کنند. هر چقدر عدد به +1 نزدیک‌تر باشد، این همبستگی قوی‌تر است.
مثال: جفت ارزهای یورو/دلار آمریکا و پوند استرلینگ/دلار آمریکا، اغلب همبستگی مثبت قوی دارند، زیرا هر دو در مقابل دلار آمریکا قیمت‌گذاری می‌شوند و تحت‌تاثیر اخبار اقتصادی مشترک در منطقه اروپا و بریتانیا قرار می‌گیرند.
بیشتر بخوانید: ماشین حساب فارکس
کاربرد برای معامله‌گران: اگر شما همزمان در هر دو جفت ارز که همبستگی مثبت قوی دارند، پوزیشن خرید یا فروش باز کنید، در واقع ریسک خود را دو برابر کرده‌اید. یعنی اگر بازار بر خلاف پیش‌بینی شما حرکت کند، ممکن است در هر دو پوزیشن ضرر کنید.
همبستگی منفی (اعداد نزدیک به -1): وقتی ضریب همبستگی به 1-نزدیک است (مثلا 0.80- یا 0.95-، به این معنی است که دو جفت ارز تمایل دارند در جهت مخالف یکدیگر حرکت کنند. هر چقدر عدد به -1 نزدیک‌تر باشد، این همبستگی منفی قوی‌تر است.
مثال: جفت ارزهای یورو/دلار آمریکا و دلار آمریکا/فرانک سوییس، اغلب همبستگی منفی قوی دارند. وقتی اولی بالا می‌رود، دومی هم معمولا پایین می‌آید و برعکس. دلیل این امر این است که دلار آمریکا در یورو/دلار آمریکا ارز پایه و در دلار آمریکا/فرانک سوییس، ارز مظنه (ارز دوم جفت ارز که آن را پرداخت می‌کنید تا یک واحد از ارز پایه تهیه کنید) است.
کاربرد برای معامله‌گران: همبستگی منفی می‌تواند برای پوشش ریسک استفاده شود. اگر در یک جفت ارز پوزیشن خرید باز کرده‌اید و نگران برگشت بازار هستید، می‌توانید در یک جفت ارز با همبستگی منفی قوی، پوزیشن مخالف یعنی فروش باز کنید، تا بخشی از ریسک خود را خنثی کنید.
بدون همبستگی یا همبستگی ضعیف (اعداد نزدیک به 0): وقتی ضریب همبستگی به صفر نزدیک است (مثلا 0.10= یا 0.05 -)، به این معنی است که هیچ رابطه خطی مشخصی بین حرکات قیمتی دو جفت ارز وجود ندارد. حرکات آنها عمدتا مستقل از یکدیگر است.
کاربرد برای معامله‌گران: معامله‌گرانی که به‌دنبال تنوع بخشیدن به پورتفوی خود هستند، ممکن است جفت ارزهایی با همبستگی نزدیک به صفر را انتخاب کنند، تا عملکرد یک جفت ارز تاثیر زیادی بر دیگری نداشته‌باشد و ریسک کلی پورتفوی را کاهش دهند.
اگر به دنبال آشنایی با شیوه‌های نوین معامله‌گری هستید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله سوشال تریدینگ را بخوانید.
چرا معامله‌گران به جدول همبستگی نیاز دارند؟
از مدیریت ریسک و تنوع‌بخشی به پورتوفیلو و همچنین تحلیل و شناسایی فرصت‌ها؛ این جدول کاربردهای زیادی برای معماله‌گران دارد.
- مدیریت ریسک: از همپوشانی ریسک در معاملات خودداری کرده و از ضررهای بزرگ جلوگیری کنند.
- تنوع‌بخشی پورتفولیو: معاملات خود را بین جفت‌ارزهای مستقل یا با همبستگی منفی توزیع کنند.
- کاهش ریسک هجینگ: با استفاده از همبستگی منفی، موقعیت‌های خود را پوشش دهند.
- تایید تحلیل‌ها: اعتبار سیگنال‌های معاملاتی خود را با در نظر گرفتن حرکات مرتبط ارزها افزایش دهند.
- شناسایی فرصت‌های هجینگ: فرصت‌های هجینگ را با یافتن جفت‌ارزهایی که همبستگی منفی قوی دارند، شناسایی و زیان‌های احتمالی یک پوزیشن را با سود از پوزیشن دیگر خنثی کنند.
روش‌های تحلیل همبستگی جفت ارزها
تحلیل همبستگی جفت ارزها در فارکس به معامله‌گران کمک می‌کند، تا روابط بین حرکات قیمتی آنها را درک کرده و بر اساس آن تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند. در اینجا روش‌های قابل فهم و دقیق برای تحلیل همبستگی آورده شده‌است:
- استفاده از جدول/ماتریس همبستگی: این رایج‌ترین و مستقیم‌ترین روش است. بسیاری از بروکرها، پلتفرم‌های معاملاتی مانند متاتریدر و تریدینگ ویو و وب‌سایت‌های تحلیلی، جداول همبستگی را به صورت آماده ارائه می‌دهند. این جداول معمولا ضریب همبستگی بین جفت‌ارزهای مختلف را در بازه‌های زمانی متفاوت (مثلا روزانه، هفتگی، ماهانه، ۳ ماهه، ۶ ماهه و سالانه نمایش می‌دهند. کافی است به جدول نگاه کنید و اعدادی که نزدیک به +1 (همبستگی مثبت قوی)، -1 (همبستگی منفی قوی) یا 0 (بدون همبستگی) هستند را شناسایی کنید.
مزیت: بسیار سریع و کاربر پسند است و نیاز به محاسبات دستی ندارد. به شما یک دید کلی از روابط بین تعداد زیادی جفت ارز می‌ده.
- محاسبه دستی با استفاده از اکسل یا نرم‌افزارهای آماری: برای تحلیل دقیق‌تر و سفارشی، می‌توانید داده‌های تاریخی قیمت مثلا قیمت بسته شدن روزانه دو یا چند جفت ارز را از پلتفرم معاملاتی خود استخراج کنید. سپس این داده‌ها را وارد اکسل کرده و از تابع (CORREL) استفاده کنید. نتیجه حاصل از این تابع همان ضریب همبستگی پیرسون است، که می‌توانید آن را تفسیر کنید.
مزیت: این روش به شما امکان می‌دهد تا بازه‌های زمانی دقیق و دلخواه خود را، برای تحلیل انتخاب کنید و انعطاف‌پذیری بیشتری دارید.
- تحلیل بصری با نمودارها: نمودارهای قیمتی دو جفت ارز را در کنار هم در یک بازه زمانی مشاهده کنید. برای همبستگی مثبت، هر دو نمودار با یک مقیاس مشابه، باید تقریبا در یک جهت حرکت کنند. برای همبستگی منفی، نمودارها باید در جهت مخالف یکدیگر حرکت کنند. این روش بیشتر برای درک کلی و تایید بصری همبستگی‌های قوی است و دقت آماری ندارد. برای یافتن همبستگی‌های ضعیف یا ظریف مناسب نیست.
مزیت: درک بصری آسان و سریع از پویایی حرکت جفت‌ارزها.
- استفاده از اندیکاتورهای همبستگی در پلتفرم‌های معاملاتی: برخی از پلتفرم‌های معاملاتی یا منابع خارجی، اندیکاتورهای خاص همبستگی را ارائه می‌دهند، که می‌توانند مستقیما روی نمودار یا به‌صورت یک پنل جداگانه، ضریب همبستگی بین جفت‌ارزهای انتخاب‌شده را نشان دهند. این اندیکاتورها معمولا اعدادی را نمایش می‌دهند، که همان تفسیر ضریب همبستگی (مثبت/منفی/صفر) را دارند. برخی ممکن است با رنگ‌بندی هم قدرت همبستگی را نشان دهند.
مزیت: راحتی استفاده و دسترسی آسان در حین معامله‌گری.
انتخاب بهترین حساب فارکس برای مبتدیان، شروعی مطمئن و کم‌هزینه را برای ورود به بازار فراهم می‌کند.
جدول کامل همبستگی جفت ارزها
در بازار فارکس، جدول کامل همبستگی جفت ارزها معمولا به یک ماتریس همبستگی اشاره دارد، که ضریب همبستگی پیرسون را بین مجموعه‌ای از جفت‌ارزهای اصلی و فرعی در یک دوره زمانی مشخص نشان می‌دهد.
نکات مهم در مورد این جداول:
- مهم است بدانید که این جداول دائمی نیستند و ضرایب همبستگی به‌طور مداوم در حال تغییر هستند. عوامل اقتصادی، سیاسی، و رویدادهای جهانی می‌توانند به سرعت این روابط را دگرگون کنند. بنابراین، معامله‌گران از جداول به‌روزرسانی‌شده لحظه‌ای یا روزانه استفاده می‌کنند.
- ضرایب همبستگی بسته به بازه زمانی انتخابی مثل 1 ساعته، 4 ساعته، روزانه، هفتگی یا ماهانه، متفاوت خواهند بود.
- این جداول را می‌توانید در وب‌سایت‌های تحلیلی فارکس یا از طریق اندیکاتورهای خاص در پلتفرم‌های معاملاتی خود مانند متاتریدر پیدا کنید.
بیشتر بخوانید: انواع استراتژی معاملاتی فارکس
نمونه یک جدول/ماتریس همبستگی
فرض کنید می‌خواهیم همبستگی بین چند جفت ارز اصلی را در یک بازه زمانی مثلا 100 دوره روزانه یا 4 ساعته ببینیم. جدول زیر یک نمونه ساده برای نمایش مفهوم است:
جفت ارز | EUR/USD | GBP/USD | USD/JPY | USD/CHF | AUD/USD | USD/CAD |
EUR/USD | 1.00 | +0.85 | -0.60 | -0.90 | +0.75 | -0.70 |
GBP/USD | +0.85 | 1.00 | -0.50 | -0.75 | +0.70 | -0.65 |
USD/JPY | -0.60 | -0.50 | 1.00 | +0.65 | -0.40 | +0.55 |
USD/CHF | -0.90 | -0.75 | +0.65 | 1.00 | -0.70 | +0.60 |
AUD/USD | +0.75 | +0.70 | -0.40 | -0.70 | 1.00 | -0.60 |
USD/CAD | -0.70 | -0.65 | +0.55 | +0.60 | -0.60 | 1.00 |
عوامل موثر بر همبستگی جفت ارزها چیست؟
همبستگی جفت‌ارزها در بازار فارکس، یک پدیده پویا است، که تحت‌تاثیر طیف وسیعی از عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی قرار می‌گیرد. درک این عوامل برای پیش‌بینی و تحلیل تغییرات همبستگی ضروری است.
در ادامه، مهم‌ترین عوامل موثر بر همبستگی جفت‌ارزها، به‌صورت دقیق و قابل‌فهم توضیح داده شده‌اند:
- سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی: تصمیمات بانک‌های مرکزی مانند فدرال رزرو آمریکا، بانک مرکزی اروپا و بانک انگلستان درباره نرخ بهره، سیاست‌های کمی و مداخله در بازار ارز، تاثیر مستقیمی بر جذابیت یک ارز برای سرمایه‌گذاران دارند.
برای مثال اگر بانک مرکزی آمریکا نرخ بهره را افزایش دهد، دلار آمریکا جذاب‌تر می‌شود و سرمایه به سمت آن سرازیر می‌شود. این می‌تواند باعث تقویت دلار در مقابل بسیاری از ارزها شود و همبستگی منفی دلار آمریکا/ین ژاپن که دلار ارز پایه است با یورو/دلار آمریکا که دلار ارز مظنه است را، تقویت کند. اگر بانک‌های مرکزی دو کشور سیاست‌های پولی واگرایی یکی انقباضی و دیگری انبساطی داشته‌باشند، همبستگی جفت‌ارزهای مرتبط با آنها می‌تواند تغییر کند.
- شاخص‌های اقتصادی: گزارش‌های اقتصادی مهم که سلامت و چشم‌انداز اقتصاد یک کشور را نشان می‌دهند، بر ارزش ارز آن کشور تاثیر می‌گذارند. این شاخص‌ها شامل:
- تولید ناخالص داخلی، نشان‌دهنده رشد اقتصادی
- نرخ تورم، نشان‌دهنده قدرت خرید ارز
- نرخ بیکاری، نشان‌دهنده سلامت بازار کار
- فروش خرده‌فروشی، نشان‌دهنده قدرت مصرف‌کننده
- تراز تجاری، نشان‌دهنده صادرات و واردات
- قیمت کالاها: ارزهای کشورهای صادرکننده عمده کالا، ارتباط نزدیکی با قیمت آن کالاها دارند. برای مثال دلار کانادا همبستگی قوی با قیمت نفت دارد. افزایش قیمت نفت معمولا باعث تقویت دلار کانادا می‌شود و می‌تواند همبستگی جفت ارز دلار آمریکا/دلار کانادا را با دیگر جفت ارزها تحت‌تاثیر قرار دهد. یا دلار استرالیا همبستگی با قیمت طلا، سنگ آهن و سایر مواد معدنی دارد. افزایش قیمت طلا معمولا باعث تقویت دلار استرالیا می‌شود و می‌تواند بر همبستگی دلار استرالیا/دلار آمریکا با سایر جفت‌ارزها تاثیر بگذارد.
- رویدادهای ژئوپلیتیکی و سیاسی: بی‌ثباتی سیاسی، انتخابات مهم، جنگ‌ها، تنش‌های تجاری، بلایای طبیعی، و سایر رویدادهای غیرمنتظره، می‌توانند احساسات بازار را به شدت تغییر دهند و جریان سرمایه را به سمت دارایی‌های امن یا گریز از ریسک هدایت کنند. برای مثال تنش‌های تجاری بین آمریکا و چین می‌تواند دلار آمریکا و یوان چین را تحت‌تاثیر قرار دهد و به‌طور غیرمستقیم بر جفت‌ارزهای دیگر هم تاثیر بگذارد. یا یک بحران سیاسی در منطقه اروپا می‌تواند یورو را تضعیف کرده و همبستگی یورو/دلار آمریکا را با سایر ارزها تغییر دهد.
- نقدینگی و نوسانات بازار: در زمان‌هایی که نقدینگی بازار کم است مثل تعطیلات یا ساعات کم‌معامله؛ یا نوسانات بسیار بالا می‌رود و همبستگی‌ها می‌توانند شکسته شوند، یا به شکل غیرمنتظره‌ای عمل کنند. در شرایط بحرانی، دارایی‌ها تمایل دارند که همبستگی مثبت بیشتری با یکدیگر پیدا کنند. برای مثال در طول یک بحران مالی، سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های امن مانند دلار آمریکا و ین ژاپن هجوم می‌برند، که می‌تواند همبستگی‌های معمول را برهم بزند.
- وابستگی‌های تجاری و اقتصادی: کشورهایی که روابط تجاری یا اقتصادی قوی با یکدیگر دارند، ارزهایشان هم تمایل به همبستگی دارند. برای مثال اقتصاد کانادا به‌شدت به اقتصاد آمریکا وابسته است. بنابراین، حرکات دلار آمریکا/دلار کانادا اغب با قدرت اقتصاد آمریکا و کانادا در ارتباط است.
بیشتر بخوانید: سوشال تریدینگ چیست؟
سوالات متداول
چرا همبستگی جفت ارزها مهم است؟
همبستگی جفت ارزها برای مدیریت ریسک حیاتی است، زیرا به معامله‌گران کمک می‌کند از باز کردن پوزیشن‌های همسو که ریسک را دوچندان می‌کنند، پرهیز کرده و سبد معاملاتی خود را متنوع سازند. همچنین برای شناسایی فرصت‌های هجینگ و تایید سیگنال‌های معاملاتی استفاده می‌شود.
آیا همبستگی ارزها ثابت می‌ماند؟
خیر، همبستگی ارزها ثابت نیست و به‌طور مداوم تغییر می‌کند. این تغییرات تحت‌تاثیر عوامل اقتصادی، سیاسی، تغییر در سیاست‌های پولی و رویدادهای غیرمنتظره بازار رخ می‌دهند، درنتیجه نیاز به رصد مداوم دارند.
بهترین جفت‌های ارزی برای هجینگ کدامند؟
بهترین جفت‌های ارزی برای هجینگ آن‌هایی هستند، که همبستگی منفی قوی و نزدیک به 1- دارند.
چگونه از جدول همبستگی جفت ارزها استفاده کنیم؟
از جدول همبستگی برای شناسایی جفت‌ارزها با همبستگی قوی (مثبت یا منفی) یا ضعیف و صفر استفاده کنید. بر اساس این اطلاعات، می‌توانید ریسک خود را مدیریت کنید، سبد معاملاتی خود را متنوع کنید، و فرصت‌های هجینگ را بیابید.
